Türkiye’nin altın üretiminin 2024 yılında 32,2 tona gerilediğini belirten Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, bunun da son beş yılda 10 tonluk bir kayba işaret ettiğini lisana getirdi. Yücel, “2020 yılında 42 tonla Cumhuriyet tarihinin rekorunu kıran üretim, sürdürülebilir bir düzeye taşınamadı. Üretimdeki bu düşüş kabul edilemez. Dünya altın fiyatları tepedeyken bizim üretimde gerilememiz, potansiyelimizi değerlendiremediğimizi gösteriyor. Türkiye’de birtakım madenlerin faaliyetlerinin geçici durması üretimin düşmesinde büyük etken ancak bu yalnızca ekonomik değil, stratejik bir kayıp” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin toplamda 6 bin 500-10 bin ton ortasında altın rezervine sahip olduğunun kestirim edildiğini ve bu rezervlerin değerinin yaklaşık 397 – 611 milyar dolar ortasında değiştiğine dikkat çeken Yücel, “Ancak bu devasa potansiyel, gereğince değerlendirilemiyor. Rezervimiz büyük, ancak üretimimiz küçük. Düzgün bir planlamayla 100 ton altın üretmek mümkün” dedi.
“ALTIN İTHALATI, EKONOMİK YÜK VE STRATEJİK RİSK”
Türkiye’nin yıllık altın ihtiyacının 160 ton düzeyindeyken, 2024 yılında yerli üretimle yalnızca 32,2 tonluk kısmının karşılanabildiğini belirten Yücel, “Aradaki 127,8 tonluk açık, ithalat yoluyla kapatılmak zorunda. Bu durum, Türkiye’ye her yıl milyar dolarlık fatura çıkarıyor. Altın ithalatına dayalı bir ekonomi sürdürülemez. Cari açığın büyümesine neden olan bu tabloyu değiştirmek için yerli üretimi artırmamız şart” dedi.
Merkez Bankası’na nazaran, 2023’te nakdî olmayan altın ithalatının evvelki yıla nazaran yüzde 46,9 artarak 30 milyar dolarla bugüne kadar ulaşılan en yüksek yıllık seviyeye çıktığına dikkat çeken Yücel, “Bu sayı, altyapı yatırımları açısından devasa bir fırsat maliyetine işaret ediyor.
Altın ithalatına harcanan bir yıllık 30 milyar dolarla, isterseniz İstanbul’daki üçüncü köprü üzere 6 boğaz köprüsü, isterseniz 2,7 İstanbul Havalimanı, 1,5 Akkuyu Nükleer Santrali, 1.500 km süratli tren sınırı, 30 büyük baraj ve hidroelektrik santrali inşa edilebilirdi.
Ortalama bir devlet üniversitesinin maliyeti 200 milyon dolar. 30 milyar dolar ile bir yılda 150 üniversite inşa edilebilirdi. Büyük bir kent hastanesinin maliyeti 1 milyar dolar. 30 milyar dolar ile 30 şehir hastanesi yapılabilirdi. Listeyi daha uzatmaya gerek yok, kısaca bu parayı yerli üretimle ülkemizde tutabilir, stratejik yatırımlara dönüştürebiliriz” diye konuştu.
Altın üretiminde karşılaşılan bürokratik mahzurların kesimi yavaşlattığını kaydeden Yücel, “Bugün bir teşebbüsçü, altın madenciliğine yatırım yapmak istese, uzun ve karmaşık müsaade süreçleriyle boğuşuyor. Bu süreçler, yatırımcıların yüreğini kırıyor. Şayet bu mahzurlar kaldırılmazsa, mevcut yatırımlar bile sürdürülebilir olmaktan çıkacak ve yerli altın üretimindeki düşüş devam edecektir. Onun için bir an evvel yatırım ortamını güzelleştirecek somut adımlar atılmalıdır” ihtarında bulundu.
ALTIN ÜRETİMİNDE 100 TON AMACI HAYAL DEĞİL
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, en fazla katma kıymete sahip eserlerin başında gelen altın üretimini 100 tona yükseltilmesine ait amacının hayal olmadığını da vurgulayan Yücel, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Cumhurbaşkanımızın 100 ton maksadını gerçekleştirmek için büyük bir uğraş gösteriyor.
Ama öbür ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bu maksat doğrultusunda âlâ organize olduklarını söyleyemiyoruz. Meğer 100 ton altın üretimi hayal değil. Üreticilerin önü açılırsa, birkaç yıl içinde bu düzeylere ulaşabiliriz. Böylelikle hem cari açık azalır hem de ekonomimize on milyarlarca dolar kazandırırız” dedi.
“İTHALATA DAYALI MODEL SÜRDÜLEMEZ”
Altın ithalatına dayalı ekonomik modelin sürdürülemez olduğunu belirten Yücel, “Eğer üretimimizi artırmazsak, dışa bağımlı bir iktisat içinde kaybolmaya devam ederiz. Halbuki bu potansiyeli değerlendirirsek, cari açığı azaltabilir, bu milyarlarca doları eğitim, sıhhat ve altyapı üzere alanlara aktarabiliriz” davetinde bulundu.