T24 Haber Merkezi
Toplum Çalışmaları Enstitüsü, “Kaybolan Çocuklar Krizi: Türkiye ve Dünyada Mevcut Durum, Zorluklar ve Tahlil Önerileri” başlıklı bir rapor yayımladı. Raporda, “Narin’in kayboluşu yalnızca ferdî bir trajedi olarak görülmemeli. Bu olay, Türkiye’de çocukların karşı karşıya kaldığı ihmal ve istismarın yaygınlığını ve derinliğini ortaya koyuyor” denildi. Raporda, Türkiye’de kaybolan çocuklar meselesine tesirli tahliller üretebilmesi için ulusal seviyede geliştirmesi gereken stratejilerle ilgili teklifler sıralandı.
Bağımsız fikir kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü, “Kaybolan Çocuklar Krizi: Türkiye ve Dünyada Mevcut Durum, Zorluklar ve Tahlil Önerileri” başlıklı bir rapor yayımladı. Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yöneticilerinden Doçent Doktor Asmin Kavas’ın kaleme aldığı raporda, “Narin’in kaybolması ve akabinde işlenen cinayet, Türkiye’deki kaybolan çocuklar probleminin ne kadar derin ve ürkütücü boyutlara ulaştığını bir kere daha gündeme taşıdı. Her geçen gün daha fazla çocuğun kaybolması, toplumun gözleri önünde yaşanan ve tahlil bekleyen bir trajediyi derinleştiriyor. Narin’in kayboluşu yalnızca kişisel bir trajedi olarak görülmemeli; bu olay, Türkiye’de çocukların karşı karşıya kaldığı ihmal ve istismarın yaygınlığını ve derinliğini ortaya koyuyor” denildi.
Avrupa’da her yıl 250 bin çocuk kayboluyor
Dünya genelinde kaybolan çocuklara ait durumun, Türkiye’dekinden farklı olmadığına da değinilen raporda, Missing Children Europe ve AMBER Alert Europe bilgileri yer aldı. Çalışmalara nazaran, 2022 yılında dünya genelinde ülkeler bazında kaybolan çocuk sayıları şu biçimde kaydedildi:
“-Avustralya’da her yıl yaklaşık 20 bin çocuk,
-Kanada’da her yıl yaklaşık 45.288 çocuk,
-Almanya’da her yıl yaklaşık 100 bin çocuk,
-Hindistan’da her yıl yaklaşık 96 bin çocuk,
-Rusya’da yaklaşık 45 bin çocuk,
-İspanya’da her yıl yaklaşık 20 bin çocuk,
-Birleşik Krallık’ta her yıl yaklaşık 112 bin 853 çocuk,
-Meksika’da 120 bin çocuk,
Brezilya’da 40 bin çocuk,
“Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 460 bin çocuk”
Türkiye’de kaybolan çocuklarla ilgili data üretimi ve erişim sıkıntıları çözülmeden tesirli siyasetler geliştirmenin mümkün olmadığına vurgu yapılan raporda, milletlerarası uygulamaları inceleyip başarılı yaklaşımlardan faydalanmanın kıymetine değinildi. Rapora nazaran, ABD, İngiltere ve Kanada üzere ülkeler, hükümetler, özel bölüm ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle çeşitli sistemler ve siyasetler geliştirerek, kaybolan çocuk olaylarına daha tesirli tahliller üretmeyi amaçlıyor.
“Uluslararası iş birliği ağlarına etkin iştirak sağlanması gerekmektedir”
Söz konusu geniş toplumsal iş birliklerinin kayıp çocuklarının bulunmasını hızlandırmak ve hatta önlemek ismine değerli adımlar içerdiğine dikkati çeken Toplum Çalışmaları Enstitüsü Yöneticisi Doç. Dr Asmin Kavas, “Çalışmanın en çarpıcı bulgusu, Türkiye’nin kaybolan çocuklar konusundaki milletlerarası ağlara üye olmaması ve münasebetiyle, çocukların bulunması için hayati değer taşıyan küresel iş birliği fırsatlarından yararlanamamasıdır. Türkiye özelinde tesirli tahliller üretebilmek için, ulusal seviyede kapsamlı stratejiler geliştirilmesi ve uluslararası iş birliği ağlarına faal iştirak sağlanması gerekmektedir” sözlerini kullandı.
Kayıp çocuklar için 10 unsurluk plan
Toplum Çalışmaları Enstitüsü, raporda Türkiye’nin kaybolan çocuklar meselesine tesirli tahliller üretebilmesi için ulusal seviyede geliştirmesi gereken stratejileri ise şöyle sıraladı:
Ulusal Acil İhtar Sisteminin Kurulması: Türkiye’de kaybolan çocuk olaylarına süratli ve tesirli müdahale için, AMBER Alert gibisi başarılı milletlerarası modelleri örnek alan ulusal bir acil ikaz sistemi kurulmalıdır. Bu sistem, medya kuruluşları, telekomünikasyon şirketleri ve sivil toplum örgütleriyle sıkı işbirliği içinde çalışarak, toplumun tüm kesitlerini kapsayan ve anında harekete geçiren bir sistem olarak tasarlanmalıdır.
Veri Toplama ve Tahlil Kapasitesinin Artırılması: Kaybolan çocuk olaylarına ait bilgilerin toplanması, tahlili ve paylaşımı için kapsamlı ve entegre bir ulusal bilgi sistemi oluşturulmalıdır. Bu sistem, hadiselerin ayrıntılı profillerini çıkararak, kaybolma nedenlerini derinlemesine tahlil etmeli ve bu tahliller ışığında önleyici stratejiler ile tesirli müdahale sistemleri geliştirmeye imkan sağlamalıdır.
Toplumsal Farkındalık Kampanyaları: Kaybolan çocuklar konusunda toplumsal farkındalığı artırmak için, geniş kapsamlı ve sürdürülebilir bilinçlendirme kampanyaları düzenlenmelidir. Bu kampanyalar, aileleri ve toplumun tüm bölümlerini maksat alarak, çocukların kaybolma risklerini, alınabilecek tedbirleri ve kaybolan durumunda izlenecek adımları tesirli bir halde anlatmalı; ayrıyeten medya, eğitim kurumları ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği içinde yürütülerek, mevzunun daima gündemde kalmasını sağlamalıdır.
Uluslararası İşbirliği ve Entegrasyon: Türkiye, kaybolan çocuklar konusundaki memleketler arası ağlara etkin iştirak sağlayarak global işbirliği fırsatlarından azami ölçüde yararlanmalıdır. Bu iştirak, hudut ötesi hadise idaresini güzelleştirecek, bilgi paylaşımını hızlandıracak ve milletlerarası en düzgün uygulamaların ülkemize adapte edilmesini kolaylaştırarak, kaybolan çocukların bulunma oranını artıracaktır.
Teknoloji ve Toplumsal Medyanın Aktif Kullanımı: Kaybolan çocukların bulunmasında ileri teknoloji ve toplumsal medya platformları stratejik bir formda kullanılmalıdır. Yapay zeka dayanaklı imaj tanıma sistemleri, pozisyon bazlı ikaz sistemleri ve viral toplumsal medya kampanyaları üzere yenilikçi dijital tahliller, bilginin süratle yayılmasını sağlayarak; toplumsal iştiraki maksimize edebilir ve arama süreçlerinin aktifliğini kıymetli ölçüde artırabilir.
Hukuki Düzenlemeler ve Cezai Yaptırımlar: Kaybolan çocuk hadiselerine yönelik mevcut yasal çerçeve, yeni gereksinimler ve milletlerarası standartlar doğrultusunda kapsamlı bir formda gözden geçirilmeli ve güçlendirilmelidir. Çocuk kaçırma, insan kaçakçılığı ve istismar üzere cürümlerle gayrette daha tesirli ve caydırıcı yasal düzenlemeler yapılmalı, bu kabahatlerin faillerine yönelik cezalar artırılmalıdır. Bu yasal iyileştirmeler, kabahatleri tedbire, mağdurları müdafaa ve failleri adalet önüne çıkarma bahislerinde daha güçlü bir sistem oluşturarak, çocukların güvenliğini artırmayı ve potansiyel suçluları caydırmayı hedeflemelidir.
Kurumlar Ortası Uyum ve Kapasite Geliştirme: Çocuk muhafaza ve kaybolan çocuk hadiseleriyle ilgilenen kurumlar ortasında uyum ve işbirliği güçlendirilmelidir. Emniyet üniteleri, toplumsal hizmetler, sıhhat kuruluşları, eğitim kurumları ve ilgili sivil toplum örgütleri ortasında aktif bir irtibat ve işbirliği ağı kurulmalıdır. Bu kurumlar ortası uyum, olayların daha süratli ve tesirli bir biçimde ele alınmasını sağlayacak, risk altındaki çocukların erken tespitini kolaylaştıracak ve kaybolan olaylarının önlenmesine katkıda bulunacaktır. Ayrıyeten, bu kurumların işçisine yönelik sistemli eğitimler ve kapasite geliştirme programları düzenlenerek, kaybolan çocuk olaylarına müdahale konusunda uzmanlıkları artırılmalıdır.
Önleyici Önlemler ve Risk Kıymetlendirme Sistemleri: Kaybolan çocuk olaylarını önlemek için proaktif bir yaklaşım benimsenmelidir. Risk altındaki çocukları erken tespit etmek ve gözetici tedbirler almak emeliyle kapsamlı risk kıymetlendirme sistemleri geliştirilmelidir. Bu sistemler, çocukların aile durumu, sosyo-ekonomik şartları, eğitim durumu, sıhhat geçmişi üzere faktörleri tahlil ederek potansiyel riskleri belirleyebilmelidir. Ayrıyeten, okullarda ve toplum merkezlerinde çocuklara yönelik güvenlik eğitimleri düzenlenmeli, çocukların kendilerini müdafaa maharetleri geliştirilmelidir. Ebeveynlere ve bakıcılara yönelik bilinçlendirme programları uygulanmalı, çocuk güvenliği konusunda pratik bilgiler ve stratejiler sunulmalıdır. Bu önleyici yaklaşım, kaybolan çocuk olaylarının sayısını azaltmaya yardımcı olacak ve çocukların genel güvenliğini artıracaktır. Türkiye’nin kaybolan çocuklar problemine tesirli tahliller üretebilmesi için memleketler arası seviyede geliştirilmesi gereken stratejiler şunları içermelidir:
Uluslararası Standartların Belirlenmesi: Kaybolan çocuk hadiselerinin tanımlanması, raporlanması ve yönetilmesi için memleketler arası standartlar oluşturulmalıdır. Bu standartlar, Türkiye ile başka ülkeler ortasında tutarlılığı sağlayarak, data toplama ve paylaşım süreçlerini kolaylaştıracaktır. Ayrıyeten, bu standartlar, kaybolan çocuk hadiselerinin raporlanmasında kullanılan terminolojiyi, data toplama usullerini ve data paylaşım protokollerini standardize edecektir. Bu sayede, ülkeler ortasında data paylaşımı ve uyum daha tesirli bir formda gerçekleştirilebilecek ve kaybolan çocukların bulunma mümkünlüğü artacaktır. Memleketler arası standartlar, kaybolan çocuk olaylarının daha süratli ve tesirli bir formda ele alınmasına yardımcı olacaktır.
Küresel Data Paylaşım Ağı: Türkiye, milletlerarası bilgi paylaşım ağlarına katılmalıdır. Bu ağlar, kaybolan çocuklarla ilgili bilgilerin süratli ve inançlı bir biçimde paylaşımını sağlayarak, hudut ötesi işbirliğini güçlendirecek ve kaybolan çocukların bulunma sürecini kıymetli ölçüde hızlandıracaktır. Ayrıyeten, bu ağlar, kaybolan çocuk olaylarının daha tesirli bir halde izlenmesini ve tahlil edilmesini de sağlayacaktır. Bu sayede, kaybolan çocuk hadiselerinin nedenleri ve trendleri daha güzel anlaşılacak ve önleyici önlemler alınabilecektir. Memleketler arası bilgi paylaşım ağlarına iştirak, Türkiye’nin kaybolan çocuk olaylarına karşı uğraş etmede daha tesirli olmasını sağlayacaktır.
Eğitim ve Kapasite Geliştirme: Türkiye, milletlerarası kuruluşlar, hükümetler ve sivil toplum örgütlerinin, kaybolan çocuk hadiselerine müdahale edebilecek yetkinlikte işçi yetiştirmek için eğitim programlarına katılmalıdır. Bu eğitim programları, kaybolan çocuk olaylarının tanımlanması, raporlanması ve yönetilmesi için gerekli hünerlerin geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Ayrıyeten, bu programlar, kaybolan çocuk olaylarında tesirli müdahale için gerekli olan uyum ve işbirliğini de güçlendirecektir. Milletlerarası çapta tüm bu adımlar, dünya genelinde kaybolan çocuk hadiselerinin önlenmesi ve çözülmesi için ortak bir siyaset izlenmesini mümkün kılacaktır. Bu siyaset, tüm ülkelerin kaybolan çocuk hadiselerine karşı ortak bir yaklaşıma sahip olmasını sağlayacak ve kaybolan çocukların bulunma bahtını artıracaktır. Türkiye de dahil olmak üzere, tüm ülkelerin bu milletlerarası standartları benimsemesi ve uygulaması, kaybolan çocuk hadiselerinin önlenmesi ve çözülmesi için kıymetli bir adım olacaktır. Bu sayede, kaybolan çocuk hadiselerinde milletlerarası işbirliği ve uyum daha tesirli bir halde gerçekleştirilebilecek ve kaybolan çocukların bulunma mümkünlüğü artacaktır. Ulusal seviyede ise Türkiye, kaybolan çocuklarla gayrette daha entegre ve bilgi odaklı yaklaşımlar benimsemelidir. Bilhassa kaybolan çocukların geri dönme oranlarını artırmak ve kabahat örgütlerinin tuzağına düşmelerini engellemek için sınır ötesi iş birliği kuraldır.
Rapora, “https://www.toplum.org.tr/kaybolan-cocuklar-krizi-turkiye-ve-dunyada-mevcut-durum-zorluklar-ve-cozum-onerileri/“bağlantısından ulaşılabilecek. (ANKA)