Ekonomi İdaresi, Yeni GAP Aksiyon Planı İstişare Toplantısı ve yılın son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) Toplantısı’nın akabinde gazetecilerle bir ortaya gelerek gündeme ait soruları yanıtladı.
Şimşek, enflasyonu düşürmede kararlı olduklarını, enflasyonun 2022’de yüzde 64, 2023’te yüzde 65 düzeyinde gerçekleştiğini anımsatarak, “Yılı yüzde 44-45 aralığında kapatacağız diye Merkez Bankamızın bir kestirimi var. Münasebetiyle enflasyon düşüyor.” diye konuştu.
BÜTÇE AÇIĞI
Şimşek, 2025’te de enflasyonun düşmeye devam edeceğini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Para siyaseti, gecikmeli tesirde buluyor. Para siyasetinin dezenflasyonist sürece katkı vermesi bundan sonraki süreçte de devam edecek. Gecikmeli tesir, 18 ay boyunca kelam konusu olacak. 2025’te bütçe açığını yaklaşık yüzde 5’ten yüzde 3 civarına düşürmeyi hedefliyoruz. Münasebetiyle bütçe açığındaki azalmanın dezenflasyonist tesiri de çok net bir halde görülecek. Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar konusunda da aslında azamî hassasiyeti gösteriyoruz. Örneğin 2024’te doğal gaz, elektrik fiyat artışları yüzde 38 civarı oldu. Yani Merkez Bankasının yepyeni gayesine paralel gitti. 2025’te de benzeri yaklaşım içinde olacağız. Burada değerli olan birkaç faktör var, yani elektrik ve doğal gazı bir kenara bırakacak olursak, akaryakıt ÖTV’si ve tütün eserlerinin ÖTV’si… Bu iki bahiste da enflasyon maksadını tehlikeye atmayacak bir yaklaşım içerisinde olacağız. Son 6 aylık yurt içi ÜFE oranında olağan kaideler altında ÖTV’de bir artış kelam konusu olacak iken, ki bu oran epeyce düşük, yani enflasyon yıl sonu açıklanmadığı için tam bir sayı vermem yanlışsız olmaz ancak göreceksiniz ki 2025 enflasyonu tehlikeye atmayacak biçimde olacak.”
Şimşek, akaryakıt konusunda değerlendirmeye gidebileceklerini bildirdi. Tekrar değerleme oranıyla artan birçok harç ve fiyatın zati enflasyon sepetinde olmadığını tabir eden Şimşek, bunların hane halkının, muhtaçlığına binaen, dönemsel olarak aldığı hizmetler olduğunu söyledi.
Enerji alanında fiyat ayarlamalarının çok kritik olduğunu lisana getiren Şimşek, “Yönetilen/yönlendirilen fiyatlarda, akaryakıt ÖTV’si değerli, bir de tütün eserlerindeki ÖTV. Oburlarının enflasyon üzerindeki tesiri olmadığı yahut çok hudutlu olduğu için onları başka bir çerçevede kıymetlendiriyoruz.” sözlerini kullandı.
Şimşek, yönetilen/yönlendirilen fiyatlarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) 2025 maksadını önemli bir halde dikkate alacaklarını kaydetti.
Önceliklerinin besin arzını artırmak olduğunu belirten Şimşek, Tarım ve Orman Bakanlığına sulama, toplulaştırma, besin lojistiği, besin ihtisas bölgelerinin kurulması üzere konularda dayanak vermeye devam edeceklerini bildirdi.
Şimşek, bütçede besin arzını önceliklendireceklerine de işaret ederek, bunun arz istikametli dezenflasyon için değerli bir adım olduğunu vurguladı.
Sosyal konut arzının artırılmasının da arz taraflı siyasetlerin değerli bileşeni olduğunun altını çizen Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:
“Enerjide dönüşüm, o da çok kritik. Zira cari açık üzerinden dolaylı olarak dezenflasyonu destekleyecek. Son 21 yıla Türkiye’nin güç ithalatı, cari açığının 1,5 katı yani 948 milyar dolar. Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığımızın yaptığı hoş çalışmalar sayesinde güçte dışa bağımlılık azaldıkça cari açık üzerinden, kur üzerinden enflasyonist baskılar da daha yönetilebilir olacak. Yani hem besin arzı hem güç arzı hem toplumsal konut arzı münasebetiyle bütün bunlar tesirli olacak. Sanayi Teknoloji Bakanlığımızın aldığı çok kıymetli inisiyatifler var. Bilhassa üretimin, yatırımların artırılmasına yönelik, cari açığın azaltılmasına yönelik… Bütün bunlar aslında orta-uzun vade dezenflasyonu destekliyor. o nedenle zati Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) üzerinden bu alanlar destekleniyor.”
KÜRESEL ENTEGRASYON
Şimşek, sektörel ya da eser bazında monopolleşmeye müsaade verilmemesinin kıymetine dikkati çekti.
Bütün eserlerde, dallarda piyasaya girişin-çıkışın kolaylaştırılması ve global entegrasyonun güçlü bir biçimde devam ettirilmesinin kıymetli olduğunu vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:
“Çünkü rekabetin olduğu ortamda verimlilik, inovasyon vardır. Bu da doğal ki dezenflasyonisttir. Bu nedenle Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi kıymetli. Oraya bilhassa tarımın, hizmetlerin, kamu alımlarının eklenmesi kıymetli. Kamu alımları demişken, kamu ihale ıslahatı da bu bağlamda değerli bir ıslahat. Biz global entegrasyonu da aslında bir manada dezenflasyonist sürecin bir modülü olarak görüyoruz.”
Şimşek, para siyasetinin gecikmeli tesiri, bilhassa maliye siyasetindeki 2025’e ait öngörüler, yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ve yapısal dönüşüm ve yapısal ıslahatların dezenflasyonu kalıcı olarak destekleyeceğini söyledi.
TCMB’nin dezenflasyon için para siyasetinde gerekli çerçeveyi oluşturduğunu anlatan Şimşek, bu çerçevenin güçlü bir halde devam edeceğini lisana getirdi.
KKM KONUSU
Şimşek, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) konusuna da değinerek, piyasaları bozmadan KKM’den çıkış sürecinin devam edeceğini bildirdi.
Bakan Şimşek, şu ifadeleri kullandı:
“Şu ana kadar bu süreç çok yeterli yönetildi. Yani geçen sene ağustosta 144 milyar dolarla doruğa çıkan KKM bakiyesi şu anda 30-35 milyar dolar aralığına inmiş durumda. Bunun yaklaşık 3’te biri hukuksal şahıslara ilişkin, geriye kalanı şahıslara ilişkin mevduatlardan oluşuyor. Biz, zati, hükmî şahısların kurumlar vergisi istisnasını kaldırmıştık, daha az cazip hale getirdik. Bireylere ait de stopaj getirdik, münasebetiyle önümüzdeki devirde KKM’yi daha da az cazip hale getirecek adımları atmaya devam edeceğiz. Gerçekten Merkez Bankamız aslında yakın devirde bir iki düzenleme yaptı.”
TÜKETİCİ KREDİLERİ
Kredilere ait soruyu yanıtlayan Şimşek, “Bizim tarım, ihracat, yatırım, esnaf üzere alanlarda bir kredi sınırlamamız yok hatta bu alanlarda bizim bütçe üzerinden faiz sübvansiyonumuz var.” dedi.
Şimşek, ihracatta reeskont kredisi verdiklerini anımsatarak, bu alanda son bir yıldaki kredi ölçüsünün 531 milyar lira olduğunu bildirdi.
Bu alandaki öteki dayanak ve kalemlerle ek olarak 150-160 milyar liranın daha kelam konusu olduğunu anlatan Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:
“Yine çiftçimize gelecek sene için faiz sübvansiyonu olarak 160 milyar lira takviye vereceğiz. Benzeri biçimde esnafımıza, yani esnaflarımızın kullandığı kredilerin faizinin yüzde 50’sini devlet olarak karşılamaya devam edeceğiz. Tarımda, ihracatta, esnaf kredilerinde esasen biz sübvansiyon sağlıyoruz. Yatırımlarda da YTAK üzerinden, bir de verilen teşviklerdeki faiz dayanağı üzerinden yatırımlara da önemli bir faiz dayanağımız var. Yeni teşvik sistemiyle de bu çok daha net bir formda ortaya konulacak lakin biz tüketici kredilerini sübvanse etmiyoruz, etmeyeceğiz.”
Şimşek, enflasyonun düştüğünü belirterek, “Önümüzdeki devirde muhtemelen finansmana erişim bütün bölümler için daha da güzelleşecek, şartlar daha elverişli hale gelecek. Hakikaten global şartlar da daha destekleyici hale geliyor.” dedi.
Odatv.com