İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Adalet ve Hata Laboratuvarı Müdürü Doç. Dr. Ayhan Erbay, 2024-2025 yılında okullarda; şiddet, online oyunlarda nefret söylemi, memleketler arası çocuk suçluluğu, üniversite yerleşke alanlarında şiddet ve şiddetin önlenmesi üzere başlıkları gündeme aldıklarını belirtti. Erbay, “Şiddetin önlenmesine yönelik okullarda ve yerleşke alanlarında yapılabilecek araştırmalarımız gündemde olacak. Bilhassa geçtiğimiz eğitim-öğretim yılında okullarda meydana gelen hücumlardaki artış dikkat çekici” dedi.
DHA’nın haberine nazaran İKÜ Ataköy Yerleşkesi’nde çalışmalarını sürdüren Adalet ve Kabahat Laboratuvarı 2024-2025 akademik yılında çocuk suçluluğu, okullarda şiddet, başta oyun platformları olmak üzere dijital alanda nefret söylemi ve yerleşke alanlarında şiddetin önlenmesi mevzularına odaklanacak.
‘ŞİDDETİN OLAY YERİ ÇOK GENİŞ BİR ALANA YAYILIYOR’
Şiddetin gündelik omurdaki en açık göstergelerinden biri olan nefret telaffuzlarının toplumsal medya ve oyun platformlarındaki görünürlüğüne dikkati çeken İKÜ Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayhan Erbay Adalet ve Hata Laboratuvarının bu yıl gündeme alacağı mevzuları şöyle özetledi:
“Şiddetin olay yeri günümüzde okullardan dijital dünyaya çok geniş bir alana yayılıyor. ASLAB bu yıl, çocukları ve gençleri tehdit eden ya da içine çeken şiddet olgusunun altyapısına yer boyutuyla odaklanacak. Şiddetin öngörülmesi ve önlenmesine yönelik okullarda ve yerleşke alanlarında yapılabilecek araştırmalarımız gündemde olacak. Bilhassa geçtiğimiz eğitim-öğretim yılında okullarda meydana gelen akınlardaki artış dikkat cazip. Taarruzların bir kısmında daha evvel nadiren şahit olduğumuz ateşli silahların kullanımı tasa verici. Öte yandan, çocukların şiddet aksiyonlarındaki yıkıcılıklarının artmasının altında son birkaç yıldır tanınan hale gelen ve ateşli silah kullanımının yanı sıra askeri taktiklerin kullanıldığı çok oyunculu çevrimiçi oyun platformlarının rolünü bilhassa irdelemek istiyoruz. 12 Ağustos’ta Eskişehir’de meydana gelen olayda saldırganın oyun karakteri üzere giyinmiş olması bu mevzuyu gündeme taşımamıza neden oldu.”
‘ŞİDDET, DİJİTAL DÜNYADA NEFRET TELAFFUZUYLA SOMUTLAŞIYOR’
Sosyal medya ve oyun platformlarında şiddetin nefret telaffuzuyla somutlaştığını belirten Doç. Dr. Erbay, “Çevrimiçi oyunlar ve toplumsal medya kanalları nefret telaffuzunun çok yüksek perdeden, süratli ve çok kolay yayıldığı alanlar. Dijital dünyada bir şiddet çeşidi olarak nefret telaffuzunu tahlil etmek, bu akışın çocuklar ve gençler üzerindeki tesirlerinde odaklanmak istiyoruz. Çevrimiçi oyun platformlarındaki sohbet odaları muhakkak kümelerin yahut oyunlardaki kavramla klanların başka oyunculara kapalı tuttuğu alanlar. Bu sohbet odalarında oyunla da ilgi kurularak gerçek hayattaki yansımaları irdelenerek genç yaştaki oyuncuların oyunla ve klanıyla toplumsal bir bağ geliştirmesi hedefleniyor. Bir mühlet sonra oyunda yüksek düzeylere ilerleyen oyuncular sohbet odalarında toplumsal olayları, tansiyonları yahut beğenmedikleri yöneticileri amaca koyup toplumsal bağı sosyo-duygusal bir tabana çekerek radikalleştirme sürecini başlatıyorlar. Bu evrede oyuncuların bilhassa denetlenmeyen açık sohbetlerde birbirlerine karşı tavırlarında aşırılıkçı telaffuzlara sahip olanlar, anonimliğin verdiği öz inançla sözel şiddeti rakibini bastırmak için kullananlar, dissosiyatif hayal gücüne sahip olanlar çeşitli kümeler yahut klanlar tarafından dikkate alınıyor. Bu özelliklere sahip olan oyuncular klana davet edilip çeşitli oyun içi ödüllerle oyunda süratle ilerlemesi sağlanırken bir yandan da kapalı sohbet odalarında nefret telaffuzları somutlaştırılıyor” diye konuştu.
‘ŞİDDETE KARŞI KRİZ VE RİSK PLANLARI OKULLARIN İHTİYACI’
İKÜ Adalet ve Kabahat Laboratuvarı bu yıl okullarda şiddet olgusuna ait araştırmalar kadar bu hususta okullarda aileler, öğrenciler ve eğitimciler için kullanılabilecek standart kriz ve risk irtibat planlarının geliştirilmesini de gündeme aldı. Doç.Dr. Erbay, okullarda şiddetin öngörülmesi, önlenmesi ve şiddet olayları karşısında gerçek ve yerinde hareket planlarının değerini şu sözlerle özetledi:
“Okullarda şiddet olaylarının artmasıyla yöneticilerin ve öğretmenlerin hem okul içinde meydana gelen olaylarda hem de okul dışında meydana gelmiş lakin okul içine yansımış olaylarda kullanabilecekleri kriz protokollerinin hazırlanması gerekiyor. Tıpkı zelzele yahut yangın anında vazifeli kılınan işçinin neleri yapacağını senaryolaştıran planlardaki üzere çeşitli şiddet senaryolarında misyon dağılımının evvelce belirlenmesi ve süratli bir biçimde olaya müdahale edilmesi gerekiyor. Yöneticilerin yalnızca kriz protokollerine değil tıpkı vakitte risk planları da hazırlaması kritik ehemmiyete sahip. Okul içinde yahut etrafında meydana gelebilecek olayların öngörülerek engellenmesi ismine faal ve dikkat cazip hatta caydırıcı tedbirler alınması mağduriyetlerin oluşmasında, okul atmosferinin korunmasında, öğrencilerin ve velilerin okulu inançlı bir alan olarak görüp güvenmelerine olanak sağlayacaktır.”
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)