Bakan Ersoy, Mayıs 2020’de yayımlanan yönetmeliğin akabinde özel tiyatrolara dair bir data tabanı oluşturulduğunu açıkladı.
SALİHA SULTAN
Pandemi sürecinde kültür sanat dalında yaklaşık iki yıl süren kısıtlamalarda büyük mağduriyet yaşayan özel tiyatrolara devletin toplamda 86 milyon lira takviye verdiği öğrenildi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, pandemi sürecinde özel tiyatrolara devlet tarafından verilen dayanakları Meclis gündemine taşıdı. Gürer, Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye verdiği soru önergesinde, özel tiyatrolara pandemi devrinde yapılan yardımlarla ilgili bilgilerin açıklanmasını istedi. Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, salgın devrinde özel tiyatrolara çeşitli projeler kapsamında toplam 86 milyon 213 bin TL meblağında yardım yapıldığını açıkladı. Gürer, soru önergesinde şu soruları yöneltmişti: “Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nde takım bekleyen kaç kontratlı oyuncu ve teknik eleman bulunmaktadır? Genel Müdürlüğünüzde en son hangi tarihte takım imtihanı açılmıştır? Genel Müdürlüğünüzde kontratlı olarak yevmiyeli çalışan oyuncu ve teknik grubun sıhhat hizmetlerinden faydalanamamalarının sebebi nedir? Genel Müdürlüğünüzde takım bekleyen kaç sözleşmelinin mukaveleleri iptal edilmiştir? Kontratlı oyuncu ve teknik takımın takıma alınması ile ilgili bir çalışma yapılmakta mıdır? Pandemi devrinde kaç özel tiyatroya ne kadar takviye sağlanmıştır? Hiç takviye almayan ya da talep etmeyen ve talep ettiği halde alamayan tiyatro sayısı kaçtır? Ülkemizdeki tiyatrocu sayısı kaçtır?”
DESTEKLER PROJELER YOLUYLA AKTARILDI
Ersoy, önergeye verdiği cevapta salgın periyodunda özel tiyatrolara ayrılan takviyenin iki kat artırılarak, 2020-2021 sanat dönemi için 328 özel tiyatro projesine toplam 12 milyon TL ve 2021-2022 sanat dönemi için 428 özel tiyatro projesine toplam 13 milyon 500 bin TL takviye verildiğini belirtti. Ersoy, karşılığında, “Tiyatrolarımız DT Sahnelerinde projesi kapsamında 112 özel tiyatroya 6 milyon 200 bin TL, Tiyatro Arşivi projesi kapsamında 467 özel tiyatroya verilen toplam 9 milyon 500 bin TL ve Özel Tiyatrolar Yaz Turnesinde projesi kapsamında 414 özel tiyatroya 21 milyon 65 bin TL dayanak verilmiş olup projeler ile özel tiyatrolara 86 milyon 213 bin TL meblağında, rekor seviyede yardım dağıtılmıştır” tabirlerini kullandı. Gürer ise Ersoy’un salgın devrinde talep ettiği halde dayanak alamayan özel tiyatro sayısına ait açıklama yapmadığına dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Bakanlığın yanıtında, talep etmesine rağmen bu takviyelerden faydalanamayan ya da devlet dayanağı almadan perdelerini açan tiyatro sayısı yer almıyor. Doğal olarak Bakan, yapılanları belirtmiş. Lakin ülkemizde sanatkarların, özel tiyatrolarında yaşadığı problemlerin varlığı bir gerçek.” Pandemi sürecinde birçok özel tiyatro, devletten dayanak alamadıklarını ileri sürerek, ‘Tiyatromuz yaşasın’ ismi altında takviye kampanyaları düzenlemişti. Normalleşmeyle birlikte yine perde diyen sahneler bu sefer de elektrik ve doğalgaza gelen artırımlarla yıkılmış, birçok özel tiyatro kapanma kararı almıştı.
BAKANLIK ‘HAZIRLIKSIZ YAKALANDIK’ DEMİŞTİ
Bakan Ersoy’un, önergeye verdiği yanıtta Gürer’in “Ülkemizdeki tiyatrocu sayısı kaçtır?” sorusuna verdiği karşılık dikkat çekti. Pandeminin başlangıç sürecinde kapanmalar nedeniyle özel tiyatroların yaşadığı maddi manevi mağduriyetleri gündeme getiren KARAR, 21 Nisan 2020 tarihli haberinde ‘Hazırlıksız yakalandık’ başlıklı haberiyle bakanlığın tiyatroculara yönelik bir bilgi tabanının bulunmadığını Türkiye gündemine taşımıştı. Kelam konusu haberde Kültür Bakanı Danışmanı Selim Terzi, Bakanlığın özel tiyatrolara yönelik bir bilgi tabanı bulunmadığını açıklamıştı. Haberimizin akabinde Bakanlık 23 Mayıs 2020’de ‘Özel Tiyatroların Kayıt Süreçlerine Dair Yönetmelik’ yayımlamıştı. Haziran 2020’de bir söyleşi veren Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz yeni devirde özel tiyatroların çalıştırdıkları sigortalı tiyatro oyuncusu, teknik işçisini kayıt altına alacaklarının altını çizmişti. Fakat bir yıl sonra, Haziran 2021’de Sıhhat Bakanlığı’nın ‘müzisyen, sinema ve dizi yapım ekiplerinin’ aşı olmaya başlayabileceği açıklaması kültür sanat kesiminde karmaşa yaratmış, müzisyeninden tiyatrocusuna binlerce sanatçı kendisine aşı tanımlanmadığını görünce hayal kırıklığına uğramıştı. Reaksiyonların akabinde Kültür ve Turizm Bakanlığı Temmuz 2021’de tiyatro dünyasından aşı formu doldurması daveti yapmış, bu davet ile Bakanlığın o tarihte hala bir bilgi tabanı oluşturamadığı ortaya çıkmıştı. Bakan Ersoy’un Gürer’e verdiği karşılıkta özel tiyatrolara ait bir bilgi tabanı oluşturulması maksadıyla 2020’de çıkarılan yönetmelik kapsamında e-devlet sistemine 2020 yılında 551 özel tiyatro ve 978 sigortalı işçi, 2021 yılında ise 409 özel tiyatro ve 603 sigortalı işçi kaydedildiğini belirtti.