İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2019-2024 yılları ortasında toplam 2.058 işgal yapının yıkımını gerçekleştirdi. Bunların 509’u kamu toprağını işgal eden yapılardı.
Tarihi, kültürel ve doğal alanları müdafaa gayesiyle gerçekleştirilen yıkımların büyük bir kısmı kamunun mülkiyetinde yahut tasarrufu altında bulunması gereken alanlar üzerinde inşa edilen kaçak yapılardı. Salacak kıyısı büsbütün işgallerden kurtarıldı.
Mimar Sinan’ın eşsiz yapıtı Kuşkonmaz Camii’nin etrafı temizlendi. Kıyı İstanbulluların kullanımına açıldı.
509 KAMU İŞGALCİSİ KAÇAK YAPI YIKILDI
İBB, 2019 yılından itibaren kamusal alanları hukuka muhalif olarak işgal eden, haksız rant sağlayanlarla gayret etti. Üsküdar-Harem Kıyı Yolu, Maltepe, Kartal, Avcılar, Beşiktaş, Sarıyer, Emirgan ve Sultanahmet başta olmak üzere kamusal alanda müsaadesiz yapılar yıkılarak İstanbulluların kullanımına sunuldu. İBB mülkiyetinde ya da tasarrufu altında bulunan 509 yapı idari ve tüzel uğraşla kaldırıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) kamusal alanları işgal eden kaçak işletmelerle çabası 2019’da yeni boyut kazandı. Halka ilişkin alanlardan sağlanan ranta son verildi, meydanlar halka açıldı. İBB Zabıta Dairesi Başkanlığı, kaçak işletmelerle çabada hukuku gereğini yerine getirirken özveriyle çalıştı. Ayrıcalıklı işletmeler, atıl bırakılan alanlarda müsaadesiz faaliyet gösterenler, ruhsatsız yapılar idari ve türel çabayla kaldırıldı.
ÜSKÜDAR İŞGALLE GAYRETE SEMBOL OLDU
İBB, 2019 yılından itibaren Üsküdar Meydanı ve etrafındaki kaçak yapılarla çabasını sürdürdü. Bilhassa Salacak Sahili’ndeki yapılaşma, hukuka alışılmamış biçimde gerçekleşmişti. İşletmeler hiçbir türel hakları olmadan yıllardır faaliyet gösteriyordu.
ÜSKÜDAR’IN GÖRÜNÜMÜ AÇILDI
2020 yılında Harem Kıyı Yolunda bulunan kafe kaldırılarak kamusal alan işgalden temizlendi. Mülkiyeti İBB’ye ilişkin olan alandaki çay bahçesi niteliğindeki yapının yıkımı 2022’de gerçekleştirildi. Ömerli Barajı Harem Alsancak iskeleleri isale sınırı güzergâhında imar planında “Açık ve Yeşil Alanlar” lejantında kalmasına karşın faaliyetini sürdüren yapı da 2021 ve 2022’deki çalışmalar sonucu yıkıldı.İşgale karşı uğraş Üsküdar Salacak Kıyı Bandındaki başka kaçak yapılarla da sürdürüldü. İmar planında “park” alanında kalan mülkiyeti İBB’ye ilişkin taşınmazlar üzerinde bulunan 47 yapı daha 2022 ve 2023’te büsbütün kaldırıldı.
14 İŞLETME MEVZUATA TERS YAPILAŞMIŞTI
Büyükçekmece Atatürk Mahallesi, Kordonboyu Caddesi dolgu alanı üzerinde mevzuata muhalif işgal vasıflı yapılaşmalar bulunuyordu. Bu alanda bulunan 14 adet yapı iki farklı periyotta, Nisan 2021 ve Temmuz 2021’de yıkıldı.
PARK İÇİNDE KAÇAK YAPILAŞMA
Kartal Kordonboyu Mahallesi Atatürk Parkı içinde bulunan kaçak işletmelerin işgaline son verildi. 3 büfe, 2 ahşap çardak, 3 kafeterya usulü yapı ve 1 prefabrik tuvalet olmak üzere toplam 7 yapının yıkımı Haziran 2021’de tamamlandı.
AYNI ALANDA BULUNAN 5 MÜSAADESİZ YAPI KALDIRILDI
Zabıta grupları Sarıyer’de, anıt ağaçların ve 1.Abdülhamid Han Çeşmesi üzere tarihi yapıtların de içinde bulunduğu alanda müsaadesiz olarak kapalı alan oluşturan 5 yapıya müdahale etti. Açılır kapanır elektrikli tente, manuel açılır kapanır tente, masa sandalye ve gibisi işgallerin tamamı Kasım 2021’de kaldırıldı.
HUKUKSUZLUĞA GÖZ YUMULMADI
Önceki periyotlarda Beyoğlu İlçesi, Ömer Avni Mahallesi’nde bulunan Dolmabahçe (Bezmi-i Alem Valide Sultan) Camii’nin yakınında Bölge Muhafaza Heyetinden müsaade alınmadan çevrilmiş yapı oluşturulmuştu. Etrafı cam ile kaplı beton platformun ve üzerine yapılan sac profillerle çevrili alanın yıkım süreci İBB Zabıta Önlem Şube Müdürlüğünce Ağustos 2022 tarihinde sıkıntısız bir formda tamamlandı.
TARİHİ GARIN YANINDA KAÇAK FORMDA HİZMET VERİYORDU
İBB Zabıta Dairesi Başkanlığı’nın yerinde yaptığı incelemelerde Fatih İlçesi Hocapaşa Mahallesi’nde bulunan tarihi eser niteliğindeki yapının kafeterya olarak kullanıldığı ve işletmenin, mevzuata ters halde yapının etrafında geniş bir alana yayıldığı ve müsaadesiz yapılaşma gerçekleştirildiği tespit edildi. Mevzuyla ilgili gerekli çalışmaları yapan gruplar, 23 Aralık 2024 Pazartesi sabah saatlerinde kaçak yapının yıkım sürecini problemsiz biçimde gerçekleştirdi.
MEYDANDA KAÇAK HİZMET VERİYORDU
İstanbul 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan Maltepe Bakireler Anıtı’na Ait Onarım Taşıma ve Etraf Düzenleme projesi içerisinde bulunan kaçak yapı Kasım 2024’de büsbütün kaldırıldı.
İDARİ VE TÜREL ÇABAYLA 509 KAÇAK YAPI YIKILDI
İBB Zabıta Tedbir Şube Müdürlüğü, 2019-2024 yılları ortasında kamunun mülkiyetinde ya da tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde inşa edilen toplam 509 adet yapının yıkımını gerçekleştirdi. 2019’da 253, 2020’de 44, 2021’de 42, 2022’de 108, 2023’de 38 ve 2024’de 24 ruhsatsız yapının faaliyetine son verildi.
YILLARA NAZARAN YIKIM SAYILARI:
Yıl Yıkım Sayısı
2019 798
2020 610
2021 117
2022 257
2023 117
2024 159
Toplam 2058
Bu kapsamlı çalışmalar, İstanbul’un tarihi ve doğal alanlarını müdafaa emeliyle ağır bir mesai ile gerçekleştirildi. Bilhassa kültür varlıklarının korunması ve kamusal alanların tekrar düzenlenmesi, projelerin temel odak noktaları ortasında yer aldı. Birçok noktada hukuk uğraşı verildi.
KÜLTÜREL VE TARİHİ ALANLARA ÖZEL ÖNEM
İstanbul’un tarihi ve kültürel dokusunu korumak emeliyle yapılan çalışmalarda, müdafaa altındaki alanlarda müsaadesiz yapıların yıkımı öncelikli olarak ele alındı.
Bu kapsamda:
• Fatih İlçesi Hocapaşa Mahallesi’nde, Kenti Payitaht Cafe tarafından kullanılan tarihi bir binanın üzerindeki kaçak yapılar temizlendi.
• Üsküdar İlçesi Mimar Sinan Mahallesi’nde, doğal sit alanlarında yer alan işletmelerin yıkımları tamamlandı.
DOĞAL ALANLAR HALKIN KULLANIMINA KAZANDIRILDI
İmar planlarında park, yeşil alan ve kamusal kullanım olarak ayrılan bölgelerdeki işgal alanları kaldırıldı:
• Maltepe – Şelale Parkı: İmara alışılmamış yapıların tamamı temizlenerek park tekrar düzenlendi.
• Adalar – Heybeliada: Kamuya ilişkin yeşil alanları işgal eden yapılar kaldırıldıç
Uğur Can Biçer
Odatv.com