Emekli akademisyenler Prof. Yümni Sezen, Prof. Murat Daryal, Necabettin Ergenekon, Dilâver Cebeci üzere tanınmış isimlerin kurucusu olduğu “Toprak Çizgisi Grubu” yeni bir bildiri yayımladı. Sokak hayvanlarına yönelik ‘ötanazi’nin de yer aldığı yasaya ait açıklama şu formda:
“TOPRAK ÇİZGİSİ KÜMESİNDEN KAMUOYUNA DUYURU
İSLAM’DA HAYVAN HAKLARI
Yeryüzü yalnız insanlara ilişkin değildir. Dünyaya biz en son gelen (yaratılan) canlıyız. Hepsinden sonra olduğumuz için halife (sonradan gelen) denmiştir. Nimetler hem hayvanlara hem bize aittir. “… Meyyit toprağa can vermek, yarattığımız kaç hayvanlara ve birçok insanlara su vermek için gökten tertemiz su indirdik.” (Furkan, 49). “… Kupkuru yerlere suyu ulaştırdığımızı, onunla gerek hayvanların gerek kendilerinin yiyegeldikleri ekini çıkarmakta olduğumuzu da görmediler mi? Hala göremeyecekler mi? “(Secde, 27).
Allah tarafından hayvanlar, beşerlerle bir arada zikredilmiş, hayat müşterekliğinden kelam edilmiştir. Hatta onların da ırkları olduğunu söyleyecek kadar “İnsanlardan, hayvanlardan ve davarlardan da yeniden bu türlü türlü renkte olanlar var.”(Fatır, 28). Bilindiği üzere lisan kültürü, renk ve biçim ırkı temsil eder. Hayvanlarda kültür yoktur ancak ırk vardır. Davarların başka anılması, bizim yiyeceğimiz olan canlılardan oldukları içindir.
Yeryüzünden yararlanma bütün canlılar içindir. “..Bütün bunlar sizi ve hayvanlarınızı yararlandırmak içindir.”(Abese, 32).
Hayvanlar da bizim üzere yaşayacaklardır ve en başta gelen hak olan hayat hakkına sahiptirler. Nuh tufanından evvel, gemiyi yaptığında Allah’ın Nuh’a verdiği talimat şöyledir: “…Sular yükselmeye başlayınca, her cinsten eşler halinde ikişer tane gemiye al..” (Müminun, 27). “… O’nu (Nuh’u ) ve beraberindekileri, o dolu geminin içinde taşıyarak kurtardık.” (Şuara, 119). Zira hayvanlar da yaşamaya devam edeceklerdir. Zira onlar da bu dünyanın sakinleridirler. Onları da Allah yaratmıştır. Öbür türlü düşünmek Allah’ın yaratma sıfatını inkar olur.
Kur’an’da kimi mühlet isimleri hayvan isimleridir. Bakara (inek), En’am (tüm canlılar), Nahl(bal arısı), Neml(karınca), Ankebut (örümcek), Fil üzere.. Zira hayvanlar bizimle bir arada yaşarlar, bu dünyayı bizimle paylaşırlar. Onların da bizim üzere yaşama, korunma, barınma üzere temel hakları vardır. Kur’an’ın çeşitli kanıtlar ve ibretler verdiği malûmdur. Güneşten, aydan, yıldızlardan, ışıktan- karanlıktan, tabiat objelerinden ve tabiat olaylarından yani fizikten, kimyadan, biyolojiden, toplumlardan örnekler, kanıtlar, ibretler verildiği üzere, hayvanlardan da örnekler verilmiştir. “Hayvanlarda sizin için elbette ibretler vardır.”(Müminun, 21).
İşin enteresan yanı, beşerler birebir vakitte nasıl sosyolojik bir varlık ise, hayvanlar da öyledir. “Yeryüzünde yürüyen ve kanadıyla uçan kuşlar, ne varsa, hepsi sizin üzere birer ümmettirler (toplulukturlar…)” (En’am, 38). Sosyolojide temel bilgilerden biri, toplumumuza kimler dahildir, sorusunun bir karşılığıdır bu. Hayvanlar da bizim üzere ümmettirler. Öyleyse hakları vardır.
Daha değişik İslami hikmet şudur: Hayvanlar, bizim bilmediğimiz, görmediğimiz, anlayamadığımız formda, kendilerine mahsus saklı bir üslupla secde ederler. “Görmez misin ki, göklerde olanlar ve yerde olanlar , güneş, ay yıldızlar, dağlar, ağaçlar, hayvanlar ve insanların birçoğu, Allah’a secde ediyor..”(Hac, 18). İnsanların hepsi değil ancak başkalarının hepsi..
Hz. Peygamber hayvanların korunmasını, onlara eziyet edilmemesini, bakımlarının yapılmasını, yaratılışlarına uygun işlerde kullanılmasını, fazla yük yüklenmemesini, yarış için döğüştürülmemesini emretmiştir. Cahiliye periyodunda çokça yapılan ok atma talimlerinde hayvanları gaye yapmayı yasaklamıştır. Damga vurulacaksa, yüzlerine vurulmamasını emretmesi de çok manidardır. Hayvanların da güya kimliğine hürmet üzere algılayabiliriz. Gerçekten kendi kedisine isim koymuştur. İsmi Müezza’dır. Eteğinde uyurken yahut öbür rivayette doğum yaptığında, rahatsız etmemek için, eteğini makasla kesip kalktığını biliyoruz. Ebu Davud ve Tirmizi’de geçen hadislere nazaran, köpeklerin öldürülmesine razı olmamış, onların da bizim üzere bir ümmet olduğunu söylemiştir. Alınan yavrularının gerisinden çırpınan kuşu görünce, bu hayvanın canını kim yaktı diye sorgu sual etmiştir.
Hayvanlar için yaptığımız güzelliklerden ötürü bize sevap var mıdır sorusuna, “Her canlıya yapılan düzgünlükte sevap vardır” demiştir. (Buhari, Musavat, 9). Kedileri de seven bir sahabiye “kedicik babası” manasında Ebu Hureyre lakabını Hz. Peygamberin taktığı meşhurdur. Günahkar birinin susuz kalmış bir köpeğe su verdiği için günahlarının affedileceğini, dindar görünen birinin bir kediyi aç-susuz bırakıp hapsettiği için günahkar olduğunu söyleyen de Hz. Peygamberdir. Sadakanın ucunun yabanî hayvanlara kadar uzandığını biliyor musunuz? “Bir kimse bir ekini yetiştirse, ondan yiyene sadakadır, ondan hayvan yerse sadakadır, yabanî hayvan da yese bir sadaka olur.” (Müslim,68-1552)
İslam’ın hayvanlarla ilgili kanaat ve buyrukları bunlardır. İnsanın baş sorumluluklarından biri, hayvanlarla paylaştığımız bu dünya nizamını muhafazalı, haklara riayet etmelidir.
Gelelim hayvanlarla alakaların başka yüzüne. Ziyanlı olmaya başlarlarsa ne yapacağız? Unsur muhakkaktır; beşerler ziyanlı olmaya başladığında ne yapıyorsak onları yapacağız.İnsanlar ziyanlı olmaya başlayınca çabucak öldürüyor muyuz? Hayır. İki konu geçerlidir: Önlem, ceza. Birinden biri. Ancak şunu bilmeli ki, hayvanlar için ceza olmaz. Önlem olur. Akıllı ve sorumlu varlıklar için ceza kelam bahsidir. Hayvanlara yaptığı makûs muamele de buna dahildir. Hayvanlar sorumlu olsaydı, yaratıcı, hayvanları da diriltir, onları da cennete yahut cehenneme koyardı. Cennet- cehennem nereden çıktı diyeceksiniz. Unutmayalım ki biz mevzuyu din tarafından inceliyor, analiz ediyor, yorumluyoruz.Ayrıca peşin ceza yoktur, önlem vardır. Şimdiye kadar insanların kimileri haklı- haksız şu yahut bu sebepten ziyan vermiştir. Vermeye devam etmektedirler.
Zarar vermeye başlayacak olanları şimdi ziyan vermeden imha ediyor muyuz? Önlem alıyoruz. Gerçi yöneticilerimiz bu yanılgıyı işlediler. Kendi çocukları, kardeşleri büyüyünce ülkeyi parçalayabilir diye peşinen öldürdüler. İşlenmemiş suça ceza. İşlenip işlenmeyeceği belirli olmayan olası suça ceza . Bunu yaptık. Artık de hayvanlar için birebir şeyi mi uygulamalıyız? Bu katliam olmaz mı? Bu türlü bir duruma yalnızca insanlara ziyan verici, sıhhati tehdit edici küçük canlılar, haşerat ve mikroorganizmalar için hem dince hem beşeri hukuklarca müsaade verilmiştir. Ziyan vermesi beklenen yahut deneyimle sabit öbür hayvanlar için (burada köpekler ön plandadır) ve önlemler almalıyız.
-Barınakları arttıracak ve ortamı güzelleştireceğiz.
-Hastalıklı hayvanları tedavi edeceğiz.
-Hastalığı süreksiz olmayan, tedavi edilemeyen (kuduz gibi) hayvanları, tecrid edip, doğal mevte terkedeceğiz. Beşerler için birebir şeyi yapmıyor muyuz?
-Mahalle ortalarına açık lakin etrafı yüksek tel örgülerle kapatılmış, hayvan parkları yapmalıyız. Çocukların çok sevdiği yerler olacaktır.
-Bir tehlike anında onları kaçıracak, onlara nazaran ayarlanmış ses aygıtları dağıtacağız.
-Hayvanları aç bırakmayacağız. Aç hayvan saldırgan olur.
-Sahiplenmeyi teşvik etmeliyiz.
Bize ziyan vermeyen, vermesi kelam konusu olmayan canlılar bizim arkadaşlarımız üzeredirler. Bu his, yabana atılacak bir his değildir. Ziyan vermeyene niye ziyan verelim? Cetlerimiz bunu eşsiz bir kural halinde söz etmiştir. “Bana değmeyen yılan bin yaşasın.”
Çekilen zahmetler hayvanların değil bizim eserimizdir. Yapay ve süratli bir kentleşmeye gittik. Kır kısmı, yeşil alanı arttıracak yerde azalttık. Kentler beton yığını haline geldi. Gökyüzü görünmez oldu. Bize bunu medeniyet mecbur etmedi, biz para için bunu yaptık. İnsanlara da, hayvanlara da, kendilerine uygun alan azaldı. Hayvanlar da bunaldı. Hayvanları muhafaza derneklerinin ve vicdanlı vatandaşların uğraşları olmasa, hayvanlar daha saldırgan hale gelecek. İdare kolayını seçip, bunları imha edelim diyor. Güya bu canlıları kendileri yarattı. Unutmayalım ki din, Allah’a itaat ve bütün yarattıklarına şefkat ve merhametten ibarettir.
İnsanlar için önlem almayan, insanların bir kısmını aç bırakan idarelerden, hayvanları düşünmesini beklemek hayaldir, bunu biliyoruz. Fakat biz bildiğimizi ve inandığımızı söyleyeceğiz. Gerçekleri görüp, doğruları uygulayacak, adaletli, sorumlu vicdanlar gelinceye kadar.”