İSTANBUL Ticaret Odası (İTO) Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin (İTOSAM) hazırladığı e-ticaret raporunda, şirketlerin e-ticaret alanında karşılaştıkları 4 temel zorluk ortasında birinci sırada ‘yüksek komite oranları’ yer aldı. İTO’dan yapılan yazılı açıklamaya nazaran İTOSAM, “Reel Kesimin Dönüşümünde E-Ticaret ve E-İhracat” başlığıyla bir rapor yayınladı. İstanbul’da faaliyet gösteren 513 şirket ile yapılan anket sonuçlarına yer verilen rapora nazaran şirketler e-ticarette en çok 4 bahiste zorluk yaşıyor.
KARGO FİYATLARI VE ÇOK REKABET
Yüksek komite oranları şirketlerin maruz kaldıkları zorluklar ortasında yüzde 56.5 ile birinci sırada yer alırken, kargo fiyatlarının yüksek olması yüzde 45.5 ile ikinci, e-ticarette çok rekabet yüzde 37.8 ile üçüncü, lojistik sorunlar ise yüzde 30.9 ile dördüncü temel zorluk oldu. Raporda yer alan tespitlere nazaran dünya genelinde 2021’de 5.21 trilyon dolarlık hacme ulaşan e-ticaret satışlarının 2026’da 8.15 trilyon olması bekleniyor.
E-ticaretin bir alt kolu olarak e-ihracat da bu yeni pazar içinde kıymetli bir büyüklüğe ulaşmış durumda. Raporda, işletmeden tüketiciye 1 trilyon dolarlık büyüklüğe yaklaşan e-ihracat pazarının, 2030 yılına kadar 6-7 katlık artış yaşayabileceğini öngören varsayımlar bulunuyor.
E-İHRACAT ORANI YÜZDE 67’DE KALDI
Raporda öne çıkan başlıklar şöyle oldu:
Ankete katılan şirketlerin yüzde 48’i kendi internet sitesi, taşınabilir uygulama yahut online satış platformları aracılığıyla e-ticaret yapıyor. İhracat yapan şirketlerde e-ticaret yapma oranı yüzde 68.7.
Şirketlerin yüzde 39.4’ü e-ticaret alanında 3-5 yıldır faaliyet gösteriyor. Bu alanda 10 yıl ve üzeri müddet faaliyet gösterenlerin oranı yüzde 9.4.
Ankete katılan şirketlerin yüzde 35.8’i e-ticaret kanalıyla e-ihracat yaptığını beyan etti. İhracat yapan şirketler ortasında e-ihracat yapanların oranı ise yüzde 67.2 seviyesinde kaldı.
SORUNLARIN TAHLİLİ İÇİN 8 TEKLİF
MEVCUT problemlerin aşılması için tahlil teklifleri ise şöyle sıralandı:
1- E-ticarette bilgi güvenliği problemine bilhassa ’ler ölçeğinde dikkat edilmesi gerekiyor. Bu kapsamda eğitimler, mali teşvikler ve sertifikasyon üzere siyasetler geliştirilebilir.
2- Adil bir platform ekosistemi tesis edilmeli. Bu kapsamda adil fiyatlandırma, komite oranlarının makul düzeylerde kalması, rekabetin teşvik edilmesi üzere ögelere dikkat edilmesi gerekiyor.
3- E-ticaret ve e-ihracatı destekleyecek ticaret kuralları ve gümrük uygulamaları esnek ve yeni değişikliklere uyarlanabilir olmalı.
4- E-ihracatın gelişimi için global ticaretin kalbinin attığı belirli noktalarda lojistik üslerin kurulması teşvik edilmeli.
5- Metaverse ve sanal gerçeklik üzere yeni kuşak teknolojilerden bilhassa dokuma, moda, mobilya ve konut eşyaları üzere dallarda e-ihracatı artırmak için ağır biçimde faydalanılmalı.
6- E-ticaret ve e-ihracatın desteklenmesi için bulut teknolojisine yönelik yeni yatırımlara da gereksinim olacaktır. Yeni kuşak teknolojiler için ortak teşebbüsler oluşturulmalı.
7- E-ihracatı destekleyici istikamette özel ihracat kredileri, garanti programları ve sigorta imkanları sunulmalı.
8- Afrika ve Asya üzere canlı ve gelecek vaat eden pazarlara ihracatı artırmak için ortak e-ihracat platformlarının geliştirilmesine kaynak ayrılmalı.
‘TÜRKİYE KÜRESEL AKTÖR OLABİLİR’
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Orta Doğu’nun kesişme noktasındaki stratejik pozisyonu ve Afrika ile artan ticari faaliyetleri ile e-ticaret ekosisteminde kıymetli bir global aktöre dönüşme potansiyeline sahip olmasıyla öne çıktığını kaydetti. 2020’de İstanbul’da kişi başına düşen e-ticaret harcamasının 3.330 TL iken 2022 yılının birinci 6 ayında bu fiyatın 9.857 TL’ye yükseldiğini hatırlatan Avdagiç, “Türkiye özel jeopolitik pozisyon, potansiyel üretim gücü ve nüfus dinamiğiyle kıymetli bir ekonomik güç merkezi olma yolunda ilerliyor. İhracat amaçlarıyla birlikte e-ticaret ve e-ihracat, Türkiye için kıymetli bir yatırım ve katma paha imkânı sunuyor. Bu açıdan, ihracata dayalı büyüme modelinin ve ekonomik refahı tabana yayacak stratejik yatırım alanlarının başında geliyor. E-ticaret ve e-ihracat ekosistemlerinin sunduğu güçlü potansiyellerin iktisada uyarlanması ise Türkiye için ulusal üretimin ve özgür ticaretin kapısı olacaktır” diye konuştu.
Şekib Avdagiç