Grönland’da bir dağın doruğunun denize çökmesiyle oluşan ‘mega-tsunami’, bilim insanlarını şaşkına çevirdi ve Dünya’yı 9 gün boyunca sarsmaya devam etti. Geçen yıl Eylül ayında, dünyanın dört bir yanındaki sismik sensörler tarafından kaydedilen bu gizemli sinyallerin kaynağı uzun müddet anlaşılamadı.
Araştırmalar, izlerin Grönland’ın doğusunda yer alan Dickson Fiyordu’ndaki devasa bir heyelana işaret ettiğini ortaya koydu. Dağın tepesindeki buzulun erimesi, yamaçtaki yükün daha fazla taşınamamasına ve tepenin çökmesine neden oldu. Bu büyük kütlenin yer değiştirmesiyle 200 metre yüksekliğinde bir dalga oluştu.
9 GÜNLÜK GİZEMLİ SARSINTILAR
Dar fiyordun içinde sıkışan bu devasa dalga, ileri geri hareket ederek dokuz gün boyunca süren gizemli sarsıntılara yol açtı. Bilim insanları, iklim değişikliği nedeniyle Grönland’da buzul erimelerinin misal heyelanları daha sık hale getirdiğini düşünüyor.
Dokuz gün süren sismik gizemi çözmek için memleketler arası bir bilim grubu ve Danimarka Donanması işbirliği yaptı. Bu olayın ayrıntıları Science mecmuasında yayımlandı. Londra Üniversitesi Akademisi’nden Dr. Stephen Hicks, ilk olarak sismik sinyallerin bir sarsıntıya benzemediğini ve bu yüzden ‘tanımlanamayan sismik cisim’ olarak isimlendirildiğini belirtti.
Bilim insanları, internet üzerinden bu gizemli sinyali tartışmaya başladı. Her 90 saniyede bir kaydedilen sinyaller, sonunda Grönland’daki heyelan ve tsunami ile irtibatlandırıldı. Uydu imgeleri ve olay öncesi çekilen fotoğraflar dağ çökmeleriyle bağlantılı ipuçlarını ortaya çıkardı.
25 milyon metreküplük kaya kütlesinin suya çarpması sonucu 200 metre yüksekliğinde bir “mega-tsunami” meydana geldiği hesaplandı. Bu dalga, fiyorda sıkışarak gücünü dışarı atamadı ve dokuz gün boyunca fiyord içinde gidip geldi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİNDEN
Bilim insanları bu olayın, artan sıcaklıklar nedeniyle Grönland’daki buzulların erimesinin sonucunda yaşandığını düşünüyor. Bu bölgeler, kutup dairesinde sıkça turistlerin ziyaret ettiği yerler ortasında yer alıyor. Neyse ki, olay sırasında bölgede rastgele bir yolcu gemisi bulunmuyordu.
Danimarka ve Grönland Ulusal Jeolojik Araştırmalar Kurumu’ndan Dr. Kristian Svennevig, Kuzey Kutup Bölgesi’nde misal olayların giderek daha yaygın hale geldiğini belirtti. Dr. Hicks ise bu olayın, iklim değişikliğinin yeryüzünü nasıl etkilediğine dair birinci örneklerden biri olabileceğini söz etti.