Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) Türkiye İş Bankası iş birliğiyle başlattığı, “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları Projesi” kapsamındaki çalışmalar devam ediyor. TÜDAV Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk’ün iştiraki ile dün gerçekleştirilen basın buluşmasında Beykoz’da bulunan ve proje kapsamında yerleştirilen şamandıra ziyaret edildi.
Marmara Denizi’nde yer alan deniz çayırlarının korunmasına yönelik 2 yıl sürecek proje ile kurulan mapa ve şamandıra sistemleri ile deniz çayırlarıyla birlikte yaşayan tiplerin ve yabancı çeşitlerin belirlenmesine yönelik araştırmalar yapılıyor.
TÜDAV Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk ve Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı İzlem Fazilet Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem projeye dair yaptığı değerlendirmede, “Dünya bizim, gelecek bizim” yaklaşımıyla yürütülen sürdürülebilirlik çalışmalarında denizlerin çok kıymetli olduğunu vurguladı. Fazilet, “Yaklaşık bir yıl evvel Türk Deniz Araştırmaları Vakfı ile başlattığımız ‘Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları’ projemiz bu çalışmaların en değerlilerinden biri. Bu projeyle Marmara Denizi’nin sıhhati için kritik değere sahip Posidonia oceanica deniz çayırlarının bulunduğu alanların haritalandırılmasını, üzerindeki atıklardan temizlenmesini ve korunmasını hedefliyoruz. Denizlerin akciğeri olarak nitelenen deniz çayırları günde 14 litre oksijen üretebiliyor. Bir hektarı ise yılda 1024 ton karbon tutabiliyor” dedi.
Projenin birinci yılında iki yeni deniz çayırı alanının keşfi gerçekleşti. Bu gelişme Marmara Denizi’nin azalan oksijen düzeyleri için son derece umut verici olarak bedellendiriliyor. Proje kapsamında İstanbul Boğazı’na ve Marmara Denizi’ne yerleştirilen 10 adet şamandıra, deniz çayırlarının olduğu deniz tabanına teknelerin çıpa atmaması konusunda ihtar yapılmasını sağlıyor.
Deniz çayırları neden değerli?
Deniz çayırları, ömür döngüsünü devam ettirebilmek için acil müdafaa tedbirlerine gereksinim duyuyor. Yasa dışı yollarla avcılık, gemilerin ve teknelerin attıkları çıpalar, turizm faaliyetleri ve artan kirlilik nedeniyle denizlerin bu oksijen depoları büyük bir tehdit altında bulunuyor. Kentsel ve endüstriyel atıklar, balıkçılık aktiviteleri, tekne çapaları deniz çayırlarının köklerine ziyan veriyor ya da kökleri sökülüyor. Deniz çayırlarının ziyan görmesi, denizlerdeki oksijenin azalmasına, bunun sonucunda da ekosistemin bozulmasına, deniz canlılarının ömür alanlarının ve münasebetiyle hayatta kalma talihlerinin azalmasına neden oluyor.
İKİ YENİ DENİZ ÇAYIRI ALANI: PROJE KAPSAMINDA NELER YAPILDI?
– 2023 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında Erdek, Narlı Köyü ve Paşalimanı Adası’nda arazi çalışmaları gerçekleştirildi.
– 2023 yılında TÜDAV’ın Balıkesir’in Erdek İlçesi Narlı Köyü ve Paşalimanı Adası’ndaki arazi çalışmalarının sonuçları Aralık 2023’te Journal of the Black Sea/ Mediterranean Environment müddetli bilimsel mecmuasında yayınlandı.
– Marmara’daki deniz çayırları hassas bir halde haritalanarak güncellendi. İki yeni deniz çayırı alanı keşfedildi.
– Bandırma, Marmara Adası, Avşa Adası, Erdek merkez ve köylerinde toplam 30 okulda 4 bin 285 öğrenciye deniz çayırları konusunda eğitimler verildi. Paşalimanı’nda balıkçılarla görüşmeler, ada halkıyla toplantı, Erdek’te halk çalıştayı ve kıyı paklığı yapıldı.
– Temmuz 2024’te mapa ve şamandıralama çalışmaları yapıldı. Deniz çayırlarının bulunduğu bölgeler işaretlendi. İstanbul Boğazı’na ve Marmara Denizi’ne yerleştirilen 10 adet şamandıra, deniz çayırlarının olduğu deniz tabanına teknelerin çıpa atmaması konusunda uyarıyor.
– İstanbul Boğazı’nda birinci sefer araştırma şamandıralaması yapılıyor. 2 şamandıra, ince deniz otu ya da Zostera marina olarak bilinen deniz çayırlarına konut sahipliği yapan Büyük Liman ve Beykoz Sultaniye açıklarına, 8 şamandıra ise Marmara Adaları bölgesinde Narlı Köyü ve Paşalimanı Adası olmak üzere deniz çayırlarının bulunduğu alanlara yerleştirildi. Şamandıraların üzerindeki sıcaklık ölçüm aygıtları sayesinde elde edilecek sistemli bilgiler, iklim değişikliği tesirlerinin izlenmesini sağlayacak.
– Şamandıraların bağlanacağı tonozların vakit içinde Marmara’da biten sübye ve kalamarlar için hayat alanı oluşturacağı düşünülüyor.
(HABER MERKEZİ)