Esed rejiminin Suriye halkına karşı işlediği savaş cürümlerinin hesabının sorulması için memleketler arası seviyede hukuksal adımlar atılmaya devam ediyor. Türk Avukatlar Gülden Sonmez ve Cihat Gökdemir, devrik önder Beşşar Esed hakkında azap, cinayet ve baskıları nedeniyle 2017 tarihinde milletlerarası mahkemelerde kabahat duyurusunda bulunmuştu. Avukatlar, Hollanda Lahey’de bulunan Memleketler arası Ceza Mahkemesi’ne (ICC) Beşar Esed hakkında tutuklama kararı çıkarılması için dilekçe sundu. Dilekçede Suriye, Türkiye, Ürdün ve Avrupa’da bulunan her yaştan erkek ve bayan toplam 1183 Suriyeli mağdurun tabirlerine de yer verildi. Mağdurlar ortasında, Sednaya Cezaevi’de kalanlar, Filistin Şubesi üzere istihbarat sorgu şubelerinde azap görmüş ve tutulmuş, hayatını kaybedenlerin yakınları bulunduğu belirtildi.
Dosya hakkında bilgi veren Avukat Gülden Sönmez, UCM’den Esed hakkında tutuklama kararı çıkarmasını talep ederek, “Dilekçemizde yer alan müvekkillerimiz ortasında, azap görmüş ve tutulmuş olanlar, hayatını kaybedenlerin yakınları, varil ve misket bombalarıyla şehit olanların yakınları ya da bu bombalardan yaralananlar, azap görenler başta olmak üzere her türlü savaş hatası mağdurları bulunuyor. Müvekkillerimizin ellerindeki kanıtlar, Suriyeli ve memleketler arası insan hakları kuruluşlarının rapor ve kanıtları ve açık kaynak kanıtlar karşılaştırılarak titiz bir çalışma sonrasında sınıflandırarak dava belgelerini tamamladık. 2019 yılında yaptığımız müracaat evrakı artık rejimin de çökmesiyle birlikte yeni bir boyut kazandı” diye konuştu. dava evrakındaki müşteki şikayetleri ortasında rejim askerlerinin tecavüzü sonucu çocuk doğuran bayanların, çocukları gözleri önünde katledilen bir babanın, öldü sanılarak toplu mezara atılan fakat bir yolunu bulup buradan kaçmayı başaran bir gencin şikayetinin bulunduğunu söyleyerek, “Akıl almaz olaylar, örnekler ve kanıtlarımız var. Bu belge bizim erdem evrakımız. Şayet onların hakkını savunmasaydık vicdanımız bizi öldürebilirdi. Artık tüm dünyadaki vicdanlı insanlara ve hukukçulara bize takviye olmaları daveti yapıyoruz” sözlerini kullandı.
Yeni Suriye yönetiminin Adalet Bakanı Şâdi el-Veysi, Esed rejiminin yıllardır başta Sednaya Hapishanesi olmak üzere birçok hapishane ve tutuklu merkezinde Suriyelilere yönelik uyguladığı azapların hesabının sorulması için düğmeye bastı. Yeni Şafak’ın elde ettiği bilgilere nazaran, Adalet Bakanı’nın talimatı üzerine Başsavcılık soruşturmanın başlatılması için görevlendirildi. Ayrıyeten suçluları, şikayetleri araştırmak üzere 5’er bireyden oluşan 4 başka hukukçu heyeti çalışmalara başladı.