Nur Kaplan
ANKARA – Aile Sıhhati Merkezleri’nde çalışan doktorlar bir müddettir şartlarının güzelleştirilmesini bekliyor. Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe nazaran, ihtar puanı almamış olmak kaidesiyle aile doktorlarına ne kadar çok hastaya bakarlarsa o oranda ‘teşvik ödemesi’ yapılacak. Aile doktorlarına nazaran yönetmelik çalışma barışını bozma, tabiplerin hareketliliklerini kırma maksatları taşıyor ve birinci basamak sıhhat hizmetinin ruhuna karşıt.
”USLU DURUN YOKSA MAAŞINIZI KESERİZ’ MANASINA GELİYOR’
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu Lideri Emrah Kırımlı’ya nazaran yönetmelik, “Uslu durun yoksa maaşınızı keseriz” manasına geliyor. Aile doktorlarının çok düşük gelirlere çalıştığını, temel işlerini yapamadıklarını belirten Kırımlı, “Sağlıkta performans olmaz, atletin performansı olur. Biz atlet değiliz, performansa nazaran değerlendirmeyin” dedi ve şöyle devam etti:
“Sağlıkta yapılacak bir hizmet anayasal bir vazifedir, sorumluluktur. Yönetmelik kamusal sıhhat sistemini çökertir. Bu 3 kuruş 5 kuruş sorunu değil. Yönetmelik ek ödemesi bizi yoksulluk hududunun altında bırakır. Bizim talebimiz yoksulluk hududunun üstünde bir gelir. Bununla da yoksulluk sonunun üstüne çıkamıyoruz.”
Emrah Kırımlı ‘ÇALIŞMA BARIŞININ ALTINA DİNAMİT KOYDULAR’
Aile tabiplerinin randevuyla çalışmak istediğini, şiddete maruz kalmamak için hastalara bakmak zorunda kalacaklarını tabir eden Kırımlı, “Bu sistemde hasta, ‘Bana vakit ayırmıyorsun’ diyecek. 80 şahsa bakmak için benim ona 2 dakika ayırmam lazım. Bu sefer de ‘Sen bana vakit ayırmıyorsun’ diyecek” diye konuştu.
Yönetmeliğin “ayrımcı” olduğunu, çalışanları birbirine düşüreceğini söz eden Kırımlı, “Çalışma barışının altına dinamit koydular. Birlikte çalıştığına 300 lira, sana 5 bin lira. Tıpkı işi yapıyoruz birebir yerde çalışıyoruz tıpkı nüfusa sıhhat hizmeti veriyoruz. Bu ayrımcılığı sebebi ne? Minimum fiyata yakın fiyat alan ebeler hemşireler var. Burada çalışmaktan memnun olan insanlara cezalandırıyorsunuz. Bu beşerler gidecek. Çocukların aşıları ne olacak o vakit? Kanser taramalarını aşıları bu arkadaşlarımız yapıyor. Onlar hor görüldüğü vakit burada durmaz, çalışmaz” tabirlerini kaydetti.
‘ASM’LER TİCARETHANE DEĞİL, TEK ÖDEME İSTİYORUZ’
Tek fiyat istediklerini, ek ödeme istemediklerini, yoksulluk hududunun altında kalmayacak bir gelirle çalışmayı talep ettiklerini belirten Kırımlı, aile sıhhati merkezlerinin yüksek kiralar karşısında kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu da hatırlatarak, “Biz kamu hizmeti veriyoruz kamu binasında çalışmak istiyoruz. Biz emekliğimize yansıyan bir maaş istiyoruz. Biz şiddeti artırmayacak, sıhhatte kışkırtmayı arttırmayacak bir sistem istiyoruz. ASM’ler ticarethane değildir biz tek ödeme talep ediyoruz” tabirlerini kullandı.
‘YÖNETMELİK BİRİNCİ BASAMAĞIN RUHUNA AYKIRI’
Aile tabiplerinin örgütlendiği Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Lideri Can Kirişçi’ye nazaran alınan karar “çok aşağılayıcı”. Her hastaya gereken süreyi ayırmak zorunda olduklarını, bir hastaya 10 dakika ayrıldığında dahi günde 40 hastaya bakılabildiğini belirten Kirişçi, “Burada 78 hastaya kadar bir fiyat havuzu belirlemişler. 40’tan başlayarak 70’e kadar para verilecek. Bu eşit işe eşit fiyat kuralı ve birinci basamağın ruhuna aykırı” dedi.
Atılan adımı, “Seçime dönük popülist bir yaklaşım” olarak nitelendiren Kirişçi, “Carilerdeki adaletsizlik devam ediyor. En ufak bir düzgünleştirme yok. Kiralar son derece zorluyor ve yavaştan kapanan Aile Sıhhati Merkezleri var. Bu hususlarda güzelleştirme yok. Kelam konusu uygulama da adaletsiz bir uygulama diye konuştu.
Aile sıhhati merkezlerine dair atılan adımın “iş barışını” bozacağını, tabiplere yüzde 40’ın üzerinde bir düzgünleştirme yaparken hemşirelere ise yüzde 1 güzelleştirmenin yapıldığını belirten Kirişçi, “Gayeleri hemşireler açısından tümüyle iş barışını bozmak” dedi.
Can Kirişçi ‘İŞ BARIŞINI BOZMAK İÇİN HOŞ VE PROFESYONEL PLANLANMIŞ BİR YÖNETMELİK’
Bir aile doktorunun günde ülkü 48 hastaya bakabileceğini, mecburiyetten ötürü günde 100 ile 150 ortasında hasta bakan doktorların olduğunu söyleyen Kirişçi, “Sahte hasta girişleri olabilir. Siz insanları bu türlü bir kritere bağlarsanız doktor poliklinik sayısını yüksek göstermek için her şeyi yapabilirler” tabirlerini kullandı.
Hastaneye gitmek isteyenlerin randevu bulamadığını, “Hastaneye gidemiyoruz” dediğini, karşılanamayan muayene talebinin aile doktorları üzerinden tamamlama kaygısının olduğunu belirten Kirişçi, “Biz eylülde 5 gün iş bırakmayı planlıyorduk. Hiçbir vakit bu idare bizim faydamıza bir şey yapmadı. Ceza puanı alırsa bir, iki, üç aya kadar bu ek ödemenin kesilmesi kelam konusu. Üç ay bir tabibin fiyatını keserseniz 20 bin lira. Bu hareketliği kırmak ve iş barışını bozmak için hoş ve profesyonel planlanmış bir yönetmelik değişikliği” dedi.
TABİPLERDEN YÖNETMELİĞE TEPKİ
Türk Tabipleri Birliği (TTB) aile doktorlarına yönelik düzenlemeye toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla reaksiyon gösterdi. “Sağlık Bakanlığı, yeni Aile Hekimliği Yönetmeliği’nde de hiç şaşırtmadı” sözlerini kullanan tabipler şunları söyledi:
“Hastalarımıza vakit ayırmamızı istemeyen, performans ile ‘daha çok hasta’ dayatmasını körükleyen, özlük haklarımızı iyileştirmeyen düzenlemeler; ne doktorlar ne sıhhat çalışanları ne de toplum yararınadır!”
YÖNETMELİK NE GETİRİYOR?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın “Hayırlı olsun” tabirleriyle paylaştığı ‘Aile Hekimliği Kontrat ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Daire Yönetmelik’e nazaran aile hekimliği ünitesince yapılan günlük muayene sayısının; 41-50 ortasında olması halinde tavan fiyatın yüzde 10’u, 51-60 ortasında olması halinde tavan fiyatın yüzde 21’i, 61-75 ortasında olması halinde tavan fiyatın yüzde 31’i, 76 ve üzeri olması halinde tavan fiyatın yüzde 42’si oranında teşvik ödemesi yapılacak. Teşvik ödemesi kapsamında, aile sıhhati çalışanlarına da rastgele bir ihtar puanı almamış olmaları halinde, tavan fiyatın yüzde 3’ü oranında ödeme yapılacak. Aile hekimliği ünitesince yapılan günlük muayene sayısının 40-60 ortasında olması halinde tavan fiyatın yüzde 1.5’i, 61 ve üzeri olması halinde tavan fiyatın yüzde 3’ü oranında teşvik ödemesi yapılacak. Rastgele bir ihtar puanı almama kaidesi getiren yönetmeli, ‘teşvik ödemesinin’ 1-10 ortası ihtar puanı alanlara bir ay, 11-20 ortası ihtar puanı alanlara iki ay, 21 ve üzeri ihtar puanı alanlara ise üç ay müddetle yapılmayacağını da kapsadı.