Ticaret Bakanlığı, sarsıntı bölgesindeki barınma muhtaçlığının ivedilikle giderilebilmesi için, konteyner mesken ve prefabrik yapı ihracatını 15 Şubat tarihinden itibaren 3 ay mühletle yasaklandığını duyurmuştu. İstanbul’daki sanayi bölgeleri ve fabrikalarda, sarsıntı bölgesine gönderilmek üzere ağır formda konteyner mesken imalatı yapılıyor. Yüzlerce konteyner bölgeye gönderiliyor. İmalatçılar talep yoğunluğu nedeniyle ham unsur sağlamaktaki meseleler, gereç fiyatlarındaki artış ve personellik maliyeti nedeniyle, konteyner fiyatlarının zelzele öncesine nazaran yüzde 20 ile 30 ortasında arttığını söz etti. Bir konteyner fiyatının 95 bin TL artı KDV olduğunu belirten firma yetkilileri, günlük üretimin yüzde 20’den 50’ye çıktığını da bildirdi.
GÜNLÜK ÜRETİM 20’DEN 50’YE ÇIKTI, FİYATI İSE 95 BİN TL
Konteyner ve prefabrik yapı firması yöneticisi Hakan Durmaz, ihracat yasağından sonra sadece zelzele bölgesi için çalıştıklarını belirterek, “Daha evvel üretimimizin yüzde 50’si yurt dışına gidiyordu. Evvelden günlük üretimimiz 20 konteynerdi, bu sayıyı 50’ye çıkardık. AFAD ve Kızılay tarafından bölgenin en çok muhtaçlığı olan, bir ailenin yaşayabileceği iki oda, tuvalet, mutfak, içeren bir konteyner tipi belirlendi, örnek gösterildi. Biz de yalnızca onu üretiyoruz. Buradaki eserlerin çabucak hemen tamamı bağışlarla hazırlandı. Yardım kuruluşları, dernekler, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesimden yardım etmek isteyenler bizlere müracaat ediyor. Bu eserin de fiyatı 95 bin TL artı KDV’dir. Devletimiz, KDV indirimi gerçekleştirdi. İnşallah, üretimi artıracağız. İşçilerimiz yetişemiyordu, ek iş gücü bulduk. Zira, kesimde bu kadar personel de yoktu. Yeni çalışanlar aldık, eğitimler verdik ve gece vardiyası da başlattık. Bu konteynerler dört mevsim kullanılabilir ve stoklanabilir. Van Depremi’nde kullanılan 15 bin adet konteyneri AFAD stoklamıştı, bir sonraki sarsıntı bölgelerinde de kullanıldığını biliyoruz” dedi.
HAM HUSUS TEDARİĞİNDE ZORLUKLAR BAŞLADI, ÜRETİM DURABİLİR
Deprem sonrası yaşanan fiyat artışlarının nedenlerini açıklayan Durmaz, “Ham unsur temininden kaynaklanan sıkıntılar var. Ham husus tedariğinde çelik-saç sorun oldu. Zira zelzele bölgesindeki çelik imalatçılarının birkaçı, zelzele nedeniyle faaliyetini durdurmak zorunda kaldı. Onlar da personel bulamıyorlar. Yani, şu anda ham unsur tedariklerinde zorluklar, kasvetler başladı. Konteyneri bu süratle imal etmeye devam edebilir miyiz bilmiyorum. Devam edersek de fiyatlar bu türlü kalır mı emin değiliz. Fiyatlar artabilir, daha berbatı üretim durabilir. Bilhassa zelzele bölgesine gönderilen konteyner ve prefabriklerin ham hususlarına de 3-4 ay ihracat yasağı getirilirse, biz tedarik müddetinde sorun yaşamayız. Yani bizim isteğimiz, prefabrik ve konteynere dair ham unsur ihracatını da kısa bir vadeli de olsa orta verilmesini istiyoruz. Alışılmış biz de duyuyoruz, bilhassa bu türlü bir vakitte fırsatçılık çok makus. Yani, hiçbir konteyner firmasında, kurumsal firmalarda, büyük firmalarda olağandışı fiyat artışı duymadım. Bunların fiyat katalogları denetim edilebilir. Birtakım al-satçılar, küçük satıcılar, elinde birkaç konteyner bulunduranlar bu formda yapıyor olabilir. Bölümde yüzde 20 ile yüzde 30 ortasında fiyat artışı oldu, ham unsur, personellik kaynaklı olarak. Bizim bu bahsettiğimiz modelimiz 80-85 bin TL’ydi, 95 bin TL oldu. Piyasada da tıpkı formda, 40 bin liradan 130 bin liraya kadar birebir model ve imaj lakin gereç kalitesiyle fiyatı değişen eserler bulunuyor” sözlerini kullandı.FİYAT ARTIŞINA DA SEBEP OLUYOR
Tuzla’da konteyner imalatı yapan Sedat İmamoğlu ise, “Şu an gereç tedarik konusunda sorun yaşıyoruz. Birkaç firma bir ortaya gelip sermaye biriktirip, sarsıntı bölgesi için satın almalar yapabilir miyiz, daha âlâ fiyata eser verebilir miyiz diye de konuştuğumuz oldu. Yani, küçük ölçekli firmalar, orta ölçekli ve büyük firmalardan da tıpkı duyumları alıyoruz. Zira bölümde daima birlikte çalışıyoruz, birbirimizi tanıyoruz. Piyasada nitekim tedarik konusunda önemli bir kasvet var. Bu bizim hem üretimi süratli bir biçimde yapıp göndermemize mahzur oluyor, hem de fiyatların artmasına sebep oluyor. Zira her kesimde olduğu üzere maalesef bizim dalımızda de fırsatçılar olduğunu duyuyoruz. Kimi önemli gereçleri tedarik etmekte sorun yaşıyoruz. Konteynerlerin birçok tipi var lakin, en çok kullanılan iki tiptir. Biz tesisimizde sarsıntı bölgesine de gönderdiğimiz, betopan gereçli konteyneri iki günde 1 adet olarak, sandviç panel dediğimiz konteyner tipini ise günde 2 adet kapasiteyle üretebiliyoruz. Betopanlı eserlerin 70 ile 100 bin TL ortasında olanları var. Sandviç panelli eserler de tıpkı biçimde. Çatılı, izolasyonu yüksek eserlerde fiyatlar artıyor. Tabanda kullandığımız piyasada betopan olarak bilinen gereç ve dış cephede kullandığımız sandviç saç materyalinde tedarik sorunu yaşıyoruz.” diye konuştu.