Uzun vakit sonra âlâ bir haber geldi Dünya Sıhhat Örgütü’nden (DSÖ). Örgütün açıkladığına nazaran dünyayı vahim bir tecride götüren, milyonlarca mevte yol açan Covid -19 pandemisinin sonu görünüyormuş artık. DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus “Pandemiyi sona erdirmek için hiç bu kadar güzel bir pozisyonda olmamıştık, şimdi o noktada değiliz lakin son yaklaşıyor” dedi. Umarız öyledir.
DSÖ’nün açıklaması, virüsün kaynağının sanıldığı üzere Çin değil, ABD kaynaklı olduğunun -bu sefer daha önemli delillerle – sav edildiği vakte denk geldi. Aslında, neredeyse tüm dünyada akıl almaz bir Çin aykırılığına yol açan virüsün kaynağının neresi olduğu tartışmalarında uzun vakittir asıl merkezin ABD olduğu dillendiriliyordu. Bunu ileri sürenler ortasında tanınmış tıp mecmuaları de vardı.
En düşük seviyede
Bu tartışma daha sürer fakat DSÖ’nün açıklaması hakikaten yüreklere su serpti. Pandemi kaynaklı ölümlerin 2020’den beri en düşük düzeyde olduğunu duyurdu DSÖ. Buna nazaran 11 Eylül’e kadar olan haftada 11 binin biraz altında Covid vefatı gerçekleşmiş dünyada. Ghebreyesus önlemi elden bırakmamak gerektiğini “bitiş çizgisini görebiliyoruz, kazanma konumundayız. Fakat artık koşmayı bırakmak için en berbat zaman” kelamlarıyla vurguluyor. “Koşmayı” bırakırsak ne olur pekala? Bu daha fazla varyant, daha fazla mevt, daha fazla aksaklık, daha fazla belirsizlik riskiyle karşı karşıya kalmak demek olur. Makûs yani.
Kendi adıma önemsiyorum bu açıklamayı zira Ocak 2020’de Covid-19’un pandemi olarak ilan edilmesinden bu yana yapılan “en optimist değerlendirme” bu. Tatsız olan şu alışılmış: Virüs “akut bir global acil durum” olmaya devam ediyor. 2022’nin birinci sekiz ayında bir milyondan fazla insanın Covid-19’dan öldüğü hatırlanırsa “endişe” etmekte haksız sayılmayız.
İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) bir ekip datalar açıkladı. 28 Ağustos’a kadar olan haftada, özel hanelerde yaşayan tahminen yaklaşık 944 bin 700 kişi koronavirüse yakalanmış. 2 Ekim 2021 haftasından bu yana İngiltere’deki en düşük oran bu.Yine datalara nazaran İngiltere ile Galler’de 8 bin 868 vefat gerçekleşmiş. Bunlardan 314’ünün “yeni koronavirüs” kaynaklı olduğu, bunun da toplam ölümlerin yüzde 3,5’ini oluşturduğu belirtiliyor.
Yaz Dalgası etkisi
Eskiye nazaran fazla yüksek sayılar değil bunlar, ancak yaz dalgası yayılımı hızlandırmış. Yaz dalgası büyük ölçüde yeni Omicron varyantları olan BA.4 ile BA.5’ten kaynaklanmış söylendiğine nazaran. Ghebreyesus’un önlemi bırakmama önerisi haklı. Zira “pandemi yorgunluğu” denen bir olgu da var, malum. Bu tedbirlerin gevşemesine yol açmış haliyle. Kısıtlamalar da kalkınca yaz aylarında şimdi yakalanmayanlar da basitçe virüs kapmışlar.
Sonbaharda bir öbür dalga daha bekleniyor bu ortada. Bu nedenle soğuk havalar başladığında sağlıkçılar ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar başta olmak üzere herkese bir doz daha aşı yapılması planlanıyor. Alışılmış ki olmalı bu zira bu yıl Covid sert bir biçimde geri dönebilir deniyor: Avustralya’da o denli olmuş zira. Bu durum, tedbirleri, aşılamayı gerekli hale getiriyor kuşkusuz.
Şu da güzel bir haber olarak eklenmeli: Moderna başta olmak üzere aşılar son derece gelişmiş durumda. Moderna’nın beş kat daha düzgün olduğunu ileri sürenler var.
Tabii ki DSÖ’nün duyurusu moral açıdan düzgün gelecek hepimize. Fakat insan eliyle yaratılmış onca etraf, besin, toplumsal ömür problemleri var ki, Covid’den kurtulsak bile bir diğeri salgının ortaya çıkması her an mümkün. Evvelce bölgesel olduğu için tehlikesinin/dehşetinin farkına varılmayan Ebola üzere salgınların gibisi global hastalılar kapımızda.
Bu gelişmenin ortasında virüsün kaynağının neresi olduğunun tartışılması anlamsız gelebilir lakin Covid – 19 pandemisi yüzünden “etnik ırkçılık” dışında, ona ek olarak aşı milliyetçiliklerinin ortaya çıkması, zenginle fakir ortasında, hizmetlerin ulaştırılması alanında fakirler ziyanına farkların belirmesi, sıkıntı durumda kalan bireylerin her zamankinden daha bencil olması üzere “insanlık durumları”nın hepsiyle birlikte karşılaşmamıza yol açanın hangi ülke olduğunu bilmek isterim ben.
Hepimiz bilmek isteriz.
Yanlış ülkeye küfür etmeyelim durduk yerde.