İsrail Maslahatgüzarı Lillian, basın mensuplarına Türkiye – İsrail alakalarını kıymetlendirdi.
İsrail’in Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Irit Lillian, Türkiye ile karşılıklı büyükelçi atanmasında İsrail’de sürecin çok farklı işlediğini belirterek, her iki tarafın da büyükelçinin kim olacağının duyurulması ortasında vakit farkı olabileceğini, İsrail’in atanacak büyükelçinin siyasi biri mi yoksa bir diplomat mı olacağına karar vereceğini söyledi ve “Seçimden evvel de olabilir, seçimden sonra da olabilir” dedi.
Sadece seçimler yüzünden İsrail tarafında işlerin ertelenebileceğini söyleyen Lillian, “Ama umarım olmaz. Umarım vaktinde olur ve yalnızca birkaç hafta daha sürer ve süreç sona erer” dedi.
Son bir yıldır Türkiye ile İsrail ortasındaki ilginin çok ağır olduğunu ve âlâ istikamette ilerlediğinin altını çizen Lillian, “Başka bir kanalımız daha oldu. Bu, bağlarımıza çok somut, sağlam bir temel oluşturmaya çalışmak ve temel kararımızı vermek olan diplomatik kanaldır. Neredeyse 75 yıldır devam eden bağlantılarımız var. Bu yüzden, bu sefer nitekim yapmaya çalıştığımız güzel sağlam temeller ve gereğince esnek olacak temeller oluşturmaya çalışmak olduğunu söyleyebilirim. Bölgemizde yaşanan krizi çok âlâ biliyoruz” diye konuştu.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile daima diyalog halinde olduklarının altını çizen Lillian, krizler olduğu takdirde bu bireyler ile muhataplarının arayıp konuşabileceğini kaydetti.
“Bölgede barış, güvenlik ve istikrarı artırmak için ortak bir misyonu ve ortak bir dileği paylaştığımıza inanıyorum” diyen Lillian, “Bunu yapabilmek için, bu açık diyalog kanalı çok değerlidir. Baştan beri anlaşamadığımız pek çok bahis olduğunu söyledik. Türkiye ve İsrail’in tıpkı fikirde olmadığı pek çok mevzu olduğunu çok uygun biliyoruz, fakat asıl misyonun ve asıl hedefin iki tarafın paylaştığı ortak bir şey olduğunu düşünüyoruz. Bu da bölgemizin daha inançlı, daha huzurlu olmasını sağlamak” diye konuştu.
“Rakamlarla İsrailli turistlerin Türkiye’ye geri dönmeyi sahiden özlediğini söyleyebilirim”
Rakamlardan yola çıkıldığında bu yılın çok başarılı olacağına dikkati çeken Maslahatgüzar Lillian, şöyle devam etti:
“İnsanların 10 yıldır söylediklerinden anlıyorum ki İsrailliler Türkiye’ye turist olarak zar güç geldi. Sağlam olmamasından korktular. Bu çok üzücüydü, zira iki ülke ortasındaki siyasi alakalar ne olursa olsun, yıllar boyunca halklar ortası bağlantılar her vakit çok sıcaktı. Yeniden, çoğunlukla İsrail için konuşabilirim. Sayılarla İsrailli turistlerin Türkiye’ye geri dönmeyi sahiden özlediğini söyleyebilirim. Yüzde 300’lük bir artış gördük. Korona virüs pandemisi olduğu için bu kadar artış olduğunu söyleyebilirsiniz ancak evvelki yılların sayılarına bakarsanız geçen yıla nazaran daha da düşük olduğunu görürsünüz. Bu yıl, sahiden çok sayıda İsraillinin yaz tatili için geldiğini görüyoruz. Ben de daha çok Turizm Bakanlığı’nın yayınladığı sayılara baktığımda yaklaşık 400 bin olduğunu söyleyebiliriz. Bu çok büyük bir sayı.”
İki ülkenin turizmde büyük bir potansiyeli olduğunu düşündüğünü söyleyen Lillian, “İsrail havayollarının buraya geri dönecek olması elbette hem turizm hem de karşılıklı ekonomik bağlar ve ticaret için çok çok âlâ bir haber. İlgilerin tamiratı daha geniş bağlamda da görülebilir. Bu, İsrail’in Müslüman dünya ile olan bağlantılarının büyüyen doğasıdır” açıklamasında bulundu.
“İsrail’in, Türkiye’nin İstanbul’daki Hamas ofisini kapatmasını beklediği de bir sır değil”
Lillian, İsrail ile temas halinde olan Müslüman ülkelerin çemberinin 5-6 yıl öncesine nazaran çok farklı olduğunu vurgulayarak, “Ben bu alakalara inanıyorum. Ben bu alakalara çok inanıyorum. Lakin çok düzgün biliyoruz ki, hala orada olan mahzurlardan başımızı çevirmemeliyiz. Bunlardan bol ölçüde vardır. Lakin bizim açımızdan, bence temel pürüzlerden biri de Hamas’ın doğudaki ofisinin milletlerarası toplum tarafından terör örgütü olarak tanınan bir terör örgütü olması alışılmış ki. İsrail’in Türkiye’nin bu ofisi kapatmasını beklediği de bir sır değil. Bunu münasebetlerde bir pürüz olarak görüyoruz. Ancak daha evvel de söylediğim üzere, anlaşamadığımız mevzular var. Bizim tarafımız taleplerini karşı tarafa sunacak. Vakit, bu manilerin büsbütün önümüzden çekilip çekilmediğini gösterecek” tabirlerini kullandı.
Ticarette de iki ülkenin büyük bir potansiyelinin olduğunu düşündüğünü söz eden Lillian, her iki ülkenin de en çok ithalat yapılan ülkeler sıralamasında birbirlerini birinci 10’a koyduklarını bildirdi.
İran ile bağlantılarını de değinen Lillian, “Türkiye, İran’la çok uzun bir hududu paylaşıyor ve İran’a karşı hassasiyetleri var. İsrail ve Türkiye’nin İran’ın bölgesel güvenliğe yönelik tehdidi konusunda pek çok açıdan tıpkı fikirde olduğunu düşünüyorum. Bence hiçbir ülke üçüncü bir ülkenin kendi topraklarından turistlere karşı terörist hücreler işletmesine müsaade vermezdi. Türk makamlarının bu tehditlere karşı koyma kararlılığı çok etkileyiciydi bunun için çok müteşekkiriz” açıklamasında bulundu.
İran’ın nükleer tehdit olduğunu ve yalnızca İsrail için değil, büyük bir tehdit olduğunu lisana getiren Lillian, “Bizim için çok somut. İsrail Devleti’nin yıkılması için davette bulunuyorlar, lakin bu bölgedeki barış ve istikrar için büyük bir tehdit” dedi.
Türkiye’de farklı hükümetlerle düzgün bağlar görüldüğünü ve yıllar boyunca farklı hükümetlerle yeterli ilgilerin olduğunu hatırlatan Lillian, “İsrail’deki seçimlerin sonuçlarının ne olacağını söyleyemem. Türkiye’de bu yıl yapılacak seçimlerin sonuçlarına neyin öncülük edeceğini söyleyemem. Lakin umarım şu anda inşa ettiğimiz şey, sağlam bir bağ temeli dediğim şeydir. Alakaların temellerine yapılan bu yatırım, her iki tarafta da seçim sonuçlarıyla rastgele bir irtibat olmaksızın alakaları sürdürmemizi ve geliştirmemizi sağlayacaktır” diye konuştu.
“İsrail yıllardır Filistin sıkıntısının tek tahlilinin iki taraf ortasında direkt müzakereler olduğunu düşünüyor”
İsrail ile Filistin ortasındaki bağlantılara de değinen Lillian, “Tek temennim Filistin sıkıntısının tahlilinin bulunmasıdır. Lakin sizi temin ederim ki İsrail’in bu husustaki tavrı değişmedi. İsrail yıllardır Filistin meselesinin tek tahlilinin iki taraf ortasında direkt müzakereler olduğunu düşünüyor. Genel olarak, her iki tarafın da tahlili bulabileceğine inanıyoruz. Bu yalnızca her iki taraftaki başkanların birlikte oturup birbirleriyle konuşmaya istekli olmaları sorunudur. Maalesef son birkaç yıldır Filistin tarafında bu türlü bir irade görmedik. Dahası, Filistin toplumu içinde radikal güçlerin yükselişini gördük. Dediğim üzere, burada Hamas ofisinin kapatılmasının katkıda bulunabileceğine inanıyoruz” sözlerine yer verdi.
Türk büyükelçi inanç mektubunu Kudüs’te sunacak
“Türk büyükelçisi de öteki tüm ülkelerin büyükelçileri üzere itimat mektubunu Kudüs’te sunacaktır” diyen Lillian, “Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararı alan her ülke ismine elbette çok memnunuz. Şu an için bunu yapmaya karar veren çok sayıda ülke yok. Neyse ki, ABD büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıdı. Fakat gerçekçi olmak gerekirse, Türkiye’yi bunu yapan birinci ülkelerden biri olarak görmek gerçekçi olmaz. Umuyorum ki Türkiye, Büyükelçiliğini ilerleyen periyotta Kudüs’e taşır” tabirlerini kullandı.