HANDE ATILGAN / Ankara – Tırnak yatağını vuran ve kolda ortaya çıkan tümörlerin yüzde 1’ini oluşturan glomus tümörleri, düzgün huylu olmasına rağmen geç teşhiste hayat kalitesini düşürüyor. Halk ortasında “dolama” olarak bilinen parmak iltihabından kaynaklı ağrılarla karıştırılan hastalıktan kurtulmak teşhis almaktan kolay. Sincan Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden el cerrahı Sinan Kamiloğlu şunları söyledi: “Parmağında ağrı olan, tırnağı batan, tırnağının rengi değişenler dikkatli olmalı. Kitleler genelde 2-3 senede büyüyor. Hastalık daha çok 40 – 50 yaş ortasında görülüyor. Her organın glomus tümörü olabiliyor ancak sıklıkla görüldüğü yer tırnak altı ve akabinde ayak tabanları.”
GLOMUS TÜMÖRÜ NEDİR?
Glomus tümörü, beden sıcaklığını ayarlayan glomus cisimciklerinden kaynaklanan güzel huylu bir tümördür. Glomuslar, kan basıncı ve sıcaklık değişikliklerini algılayan küçük damar yapılarıdır. Bu tümörler en çok el parmaklarında, bilhassa tırnak altında oluşur.
Bu tümörler, kırmızımsı-mavi renkte, yuvarlak ve sert kitlelerdir. Küçük olmalarına karşın, düz kas dokusunun kasılması nedeniyle şiddetli ağrıya yol açabilirler. Ağrı ekseriyetle soğuk hava ya da basınçla artar.
Genellikle, bayanlar ile erkeklerde eşit sıklıkta gözlemlenir. En çok 20 – 40 yaş ortası bireylerde ortaya çıkar. Glomüs tümörünün en değerli risk faktörü nörofibromatozis tip 1’dir. Bu genetik hastalık, hudut hücrelerinde âlâ huylu tümörlerin gelişmesine neden olur.
GLOMUS TÜMÖRÜ ÇEŞİTLERİ
Glomus tümörleri, bedenin çeşitli bölgelerinde ortaya çıkabilen bir tümör tipidir. Glomus tümörü çeşitleri şunlardır:
Subungual: Tırnakta glomus tümörü, çoklukla el ve ayak parmaklarında, bilhassa tırnak yatağında gelişen ender bir yeterli huylu tümördür. Ayakta glomus tümörü de benzeri biçimde tırnak altında küçük, kırmızımsı-mavi bir kitle olarak görülür ve soğuk hava yahut basınçla tetiklenen şiddetli ağrılara neden olur. Tedavisi çoğunlukla cerrahi müdahaleyle tümörün çıkarılmasını içerir. Erken teşhis, rahatsızlığın giderilmesi açısından ehemmiyet taşır.
Glomus jugulare: Bu tıp, kafatasının tabanındaki juguler foramen ismi verilen bölgede, temporal kemik civarında gelişir. Orta ve iç kulağı, kafatası tabanını ve etrafındaki sonları etkileyebilir. Az görülmesine karşın önemli nörolojik belirtilere yol açabilir.
Glomus timpanikum: Orta kulakta, bilhassa timpanik pleksus ismi verilen damarsal bir yapıda oluşur. Bu tümör işitme kaybı, kulakta dolgunluk ve çınlama üzere belirtilerle kendini gösterebilir.
Glomus karotid: Karotid arter bifurkasyonu (ana boyun arterinin ikiye ayrıldığı yer) yakınında oluşan bu çeşit, ekseriyetle uzunluğundaki kan damarlarını ve hudutları tesirler. Uzunluğunda şişlik ve baskıya bağlı belirtiler ortaya çıkabilir.
Bu glomus tümörü cinsleri pozisyonuna bağlı olarak farklı belirtilere ve tedavi yaklaşımlarına sahip olabilirler.
GLOMUS TÜMÖRÜ NEDEN OLUR?
Glomus jugulare tümörleri ekseriyetle hayatın ilerleyen periyotlarında, 60’lı yahut 70’li yaşlarda ortaya çıkar, fakat her yaşta görülebilir. Bu tümörlerin kesin nedeni bilinmemektedir ve birden fazla durumda besbelli bir risk faktörü yoktur. Lakin, kimi glomus tümörleri süksinat dehidrogenaz (SDHD) ismi verilen bir enzimi denetim eden gendeki mutasyonlarla ilişkilendirilmiştir.
GLOMUS TÜMÖRÜ BELİRTİLERİ
Glomus tümörlerinin en yaygın belirtilerinden biri, pulsatil tinnitus olarak isimlendirilen, hastaların kendi kalp atışlarını kulaklarında duymasıdır. Bu durum, tümörün yakınındaki damarlar üzerindeki baskıdan kaynaklanır ve ritmik bir nabız sesi formunda algılanır. Glomus tümörünün en önemli belirtileri şunlardır:
Parmakta glomus tümörü belirtileri, çoklukla kızarıklık ve soğukla tetiklenen şiddetli ağrılarla ortaya çıkar. Tümör, bilhassa tırnak altında geliştiğinde, etkilenen parmakta mavimsi ya da kırmızımsı renk değişiklikleri gözlenir. Soğuk hava yahut basınç, zonklayıcı ve keskin ağrıları tetikleyebilir.
Kulakta glomus tümörü belirtileri, çoklukla kısmi ya da tam işitme kaybı ile kendini gösterir. Tümör, kulağın iç yapılarındaki sonlar ve kan damarlarına baskı yaptığında, işitme işlevi olumsuz etkilenir. Tümör hudutlara baskı yaptığında yutkunma zorluğu.
Tümör, ses tellerini denetim eden hudutlara baskı yaparak sesin değişmesine neden olur. Bu durum, hastalarda sesin çatallanması, zayıflaması yahut kısılması formunda kendini gösterebilir. Tümör büyüdükçe bu belirtiler daha bariz hale gelebilir.
Cerrahi müdahale planlanmadan evvel, kimi durumlarda tümörün kanama riskini azaltmak için embolizasyon yapılır.
Embolizasyon, tümöre kan taşıyan damarların tıkanmasını sağlayarak ameliyat sırasında oluşabilecek çok kanamayı önler.
Glomus tümörü tedavisinde en yaygın yol cerrahidir. Tümörün büyüklüğüne ve yerleşimine nazaran, uzman bir takım tarafından (beyin cerrahı, baş ve boyun cerrahı, kulak cerrahı) tümör cerrahi olarak çıkarılır.
Kafa tabanındaki hudutlar ve damarlar hassas olduğu için bu ameliyat karmaşık olabilir ve tecrübeli cerrahlar gerektirir.
Eğer tümör büsbütün çıkarılamazsa yahut cerrahi riskli görülürse, ameliyat sonrası ya da cerrahisiz tedavi seçeneği olarak radyoterapi uygulanabilir. Radyoterapi, tümör hücrelerinin büyümesini durdurmak yahut kalan tümör dokusunu küçültmek için yüksek güçlü ışınlar kullanır.
Alternatif olarak, kimi hastalar için stereotaktik radyocerrahi uygun bir tedavi seçeneğidir. Bu prosedür, tümörü hassas bir formda amaç alan ve etraftaki sağlıklı dokulara ziyan vermeyen, tek seanslık bir radyasyon tedavisidir.
Tümörün pozisyonuna ve hastanın durumuna nazaran cerrahi yerine tercih edilebilir.
Tedaviden sonra, düzgünleşme süreci takip edilir ve tertipli denetimler yapılır.
Görüntüleme testleri ile tümörün büyüyüp büyümediği izlenir ve semptomlar kıymetlendirilir. Ayrıyeten, cerrahiden yahut radyoterapiden kaynaklanan yan tesirler de yönetilir.