İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde 24 Eylül sabah saat 04.00 sularında yürüyen bir genç kız, iki erkeğin cinsel saldırısına uğradı. Türkiye’de infial yaratan olay akabinde genç bayanın irtibat bilgilerinin ortaya çıkma ve ailesini olayı öğrenme ihtimaline karşı şikayetçi olmadığı sav edildi. Pek çok bayan duruma isyan ederek toplumsal medya ve öteki çeşitli platformlar üstünden, kendilerini taciz eden, saldıran erkeklerden neden şikayetçi olamadıklarını anlattı.
Pek çok avukat ve kadın vatandaş, şikayetçi olma durumunda kuşkulu şahsın meskenine gönderilen soruşturma kağıdında mağdur tarafın bilgilerinin yer aldığını, bu nedenle de ilgili kurumlara can güvenliğinin tehlikeye düşme ihtimaline karşı şikayette bulunamadıklarını kaydetti.
UZMANLAR AÇIKLADI, BİLGİLERİMİZİ GİZLEMEK MÜMKÜN MÜ
Öte yandan Odatv, vatandaşların reaksiyon gösterdiği durumu uzmanlara sordu. Avukat Rezan Epözdemir, Odatv’ye yaptığı açıklamada, vatandaşların adres konusundaki kapalılık talebiyle ilgili türel görüşünü şu biçimde paylaştı;
“Öncelikle başsavcılıklara ikame edilen şikayet ve ihbar dilekçelerinde, şikayetçi ve ihbar edenlerin adresinin bulunması kural değil. Ancak avukat sıfatıyla takip edilen işler bakımından, müştekinin avukata çıkarmış olduğu vekalette adresi yer alıyor. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 153. unsurunun ikinci fıkrası uyarınca evrak inceleme yetkisinin kısıtlanması kararı verilmemişse, kuşkulu yahut müdafiinin evrak içeriğinin tamamını görme hakları var. Bu kapsamda müştekinin adresini de görebilirler. Hakeza kolluk marifetiyle yahut savcılık marifetiyle söz alınırken de müştekinin adresi tabir sonunda yer alıyor. Evrakta kısıtlama kararı yoksa bu tabir tutanağından da müştekinin adresi tespit edilebilir. Yeniden 6284 sayılı Ailenin Korunması Ve Bayana Karşı Şiddetin önlenmesine dair kanunun 5. hususu kapsamında verilecek olan ‘ev ve işyerine yaklaşmama’ halindeki önleyici önlem kararı da uygulanması açısından kolluk tarafından kuşkulu şiddet failine bildirim ediliyor ve bu surette de kuşkulu mağdur yahut müştekinin adresini öğrenebiliyor.
Burada bir normatif düzenlemeye gereksinim var, mağdur, kabahatten ziyan gören yahut müştekinin talebi halinde adresini vermemesi, imtina etmesi yahut talep halinde Başsavcılık ve yargılama makamlarınca adresin gizlenebilmesine dair ceza muhakemesi kanununda bir değişiklik yapılabilir. Avukatla takip edilen işlerin dışında adil yargılanma hakkı yeterince muhakemenin devamı, davet kağıdı, orta karar ve gerekçeli kararların mağdur, cürümden ziyan gören yahut müştekiye asaleten bildirimi adil yargılanma hakkı ve silahların eşitliği prensipleri bakımından zarurî olduğundan, talep halinde adresin gizlenebilmesi ve evrak erişiminden çıkarılması noktasında yapılacak yasal düzenleme değişikliği daha isabetli olabilir”
“DEVLET GEREKEN BİLGİLENDİRMEYİ YAPMIYOR”
Konuyla ilgili konuşan Avukat Yasin Doğukan Yapraklı, 6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” uyarınca, şiddet ve cinsel istismar mağduru vatandaşların bilgi saklılığı talebinde bulunabileceklerini paylaştı. Devletin bu hususta kamu spotları yayınlaması gerektiğini söyleyen Yapraklı şunları kaydetti;
“Bu kanunun 8. hususunun 6. fıkrası diyor ki, ‘Gerekli görüldüğü halde ya da tarafların talep etmesi durumunda kişinin kimlik, meslek ve adres bilgileri saklanır. Kendisine farklı bir adres tebligatı sağlanır ve hatta bu bilgilerin açığa çıkarılması Türk Ceza Kanunu kapsamında suçtur’ diye. Yani bu kapsamda vatandaşlar şikayetçi olduklarında saklılık talebinde bulunabilirler. Bilgilerin TCK kapsamında hata olma nedeni şu; soruşturma basamağı zımnilik içerir. Soruşturma etabındaki evrakların dışarıya sızdırılması kanunca hatadır. Fakat burada dışarıdan kastı üçüncü bireylerdir. Fakat fail belgeyi incelediğine adres bilgilerini görebilir. Mağdurların yeterli bilgilendirilmesi gerekiyor. Şikayet için karakola gittiklerinde ezbere bir şekilde ‘6284 yazılı kanunu anlattılar onaylıyorum’ diyerek bir matbu imzalatıyorlar. Lakin detaylı bir biçimde sana kapalılık hakkın olduğu anlatılmıyor. Yalnızca polis değil devlette vatandaşa haklarını aktif bir halde anlatılmıyor. Burada asıl sorun devletin vatandaşa hakkını kamu spotu, gazete yahut öteki gereçlerle bunu anlatmaması… E-Devlet’te bununla ilgili broşür yok, Aile Bakanlığı’nın bununla ilgili çalışması yok. Kamu spotu yok. Üç saniyelik bir reklamla bu bilgilendirme yapılabilir”