Almanya’nın kara hudutlarında başlattığı denetimler bir haftayı geride bıraktı. Bild gazetesinin pazar baskısında yer alan habere nazaran, bu bir hafta içinde Almanya’ya ‘izinsiz’ girmeye çalışan 898 kişi ‘yakalandı’ ve bu şahısların 540’ı federal polis tarafından geri gönderildi. Faşist Almanya için Alternatif (AfD) partisinin yükselişiyle birlikte Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve liberal Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan ‘trafik ışığı’ koalisyon hükümetinin siyasetlerinin da sağa kaymaya devam ettiğini söylemek mümkün. Tesirini bilhassa göç siyasetinde gösteren ve ana muhalefet Hıristiyan Birlik partilerinin (CDU/CSU) de yerini aldığı bu eğilim ise hak savunucuları tarafından eleştiriliyor.
Almanya, komşusu Fransa’da olduğu üzere acil bir erken seçim kararı almazsa Eylül 2025’te sandık başına gidecek. Kamuoyu yoklamalarında SPD’li Federal Başbakan Olaf Scholz’a çıkan – ya da çıkmayan – takviye düşünüldüğünde CDU/CSU’nun başbakan adayının bu misyona seçilmesine en azından şimdilik kesin gözüyle bakılıyor. Birlik partilerinde ise başbakan adayı ‘düğümü’ iddia edilenden erken çözülmüşe benziyor. Bavyera Eyalet Başbakanı ve CSU lideri Markus Söder, CDU başkanı Friedrich Merz ile başşehir Berlin’de ortak bir basın toplantısı düzenleyerek rakibine başbakanlık yarışında takviyesini açıkladı. Anlaşılan, Söder’in ‘döner diplomasisi’ kendisini başbakan adayı yapmaya yetmemişti.
İsrail ve Hizbullah ortasında her geçen gün biraz daha tırmanan tansiyon ve Almanya’nın İsrail’e silah sevkiyatı muammasından Brandenburg eyalet meclis seçimlerine geçtiğimiz hafta Almanya basınına yansıyan haber ve yorumlardan öne çıkan kimileri şöyleydi…
‘FAŞİSTLERE BOYUN EĞEREK BU OYUNU KAZANABİLİR MİSİNİZ?’
Gazeteci Sheila Mysorekar, Almanya’da bilhassa Solingen’deki bıçaklı akın sonrası daha da mülteci tersi bir hal alan göç siyasetlerini “Hoşçakal demokrasi, seninle olmak güzeldi” başlıklı makalesinde eleştirdi. Tüm demokratları açık ve çeşitliliğin olduğu bir toplum için hal almaya çağıran Mysorekar, ülkede son birkaç haftadır devam eden göç tartışmalarının “Suçlu sığınmacıları hudut dışı edin” ve “Daha fazla Suriyeli ve Afgan’ın ülkeye girmesine müsaade vermeyin”den “Göçmenler sorunun kendisi” ve “Mahkemeler değil, halk karar versin”e hakikat evrildiğini anlattı. Bu son cümle ise Bavyera Başbakanı ve CSU lideri Markus Söder’e aitti. Almanya’nın hudut denetimi kararının hem AfD’nin hem Macaristan’ın faşist Başbakanı Viktor Orbán’ın ‘haklı olarak’ güzeline gittiğine dikkat çeken gazeteci, “Tarihten öğrenebileceğimiz bir şey varsa o da yatıştırmanın çok sağa karşı işe yaramadığıdır. Onlara teslim olursanız giderek daha fazlasını talep edeceklerdir. Uzattıkları çıtanın üzerinden atlarsanız bir sonraki çıtayı daha da yükseğe koyarlar; bir çıta daha ve bir tane daha…” dedi. Mysorekar, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Merkez sağ partileri faşistlere boyun eğerek bu oyunu kazanabileceklerine nitekim inanıyorlar mı? Şayet herkes AFD’yi papağan üzere tekrarlayarak göçün bu ülkedeki en makûs şey olduğunu söyleyip durursa AfD kendi kendini ortadan kaldırır, o denli mi? Merz; sizi hakikat mu duydum? Dış sonlarda denetim merkezleri mi istiyorsunuz yani? Kolay olsun diye bunlara kısaca ‘toplama kampı’ falan mı diyeceğiz o halde?” (nd-Aktuell, 17 Eylül)
‘DÖNER, İNSANI BAŞBAKAN YAPMIYOR’
Almanya ve ‘döner diplomasisi’ denince akla birinci gelen isimlerden biri elbet iki ülkenin diplomatik bağlarının 100’üncü yılı münasebetiyle yanında getirdiği kilolarca dönerle Türkiye’ye gelip döner kesen Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier. İsmi birinci akla gelenlerden biri olmasa da Bavyera Başbakanı ve CSU lideri Söder de ‘döner kebab’ı siyasetinin bir modülü haline getirmeye çalışmıştı. Örneğin, temmuz ayında kendisini toplumsal medyada takip eden bireyler ortasından çekilişle belirlenen 40 bireye döner ikram edeceğini açıklamasının akabinde kendisi de ateşin başına geçip döner kesme denemesi yapmış, bu anları da yeniden toplumsal medya hesabından paylaşmıştı. İsmi CDU/CSU’nun federal başbakan aday adayları ortasında geçen Markus Söder, seçim yarışını kardeş partinin lideri Friedrich Merz’e bıraktı. Der Spiegel haftalık siyaset dergisi, yaşanan bu gelişmeyi Söder’in elinde döner tuttuğu bir fotoğrafıyla birlikte “Döner başbakan yapmıyor” başlıklı bir tahlille ele aldı. Söder’in Birlik partilerinin başbakan adayı gösterilmemesinin sebebinin kendi telaffuzları ve kendisini nasıl lanse ettiğinde yatıyor olabileceğine işaret eden mecmua, Söder’in Instagram da dahil ne yediğini #söderisst (Söder yiyor) etiketiyle sık sık paylaştığını, dönerin ise ‘kesinlikle en çok sevdiği birinci üç yemeğin ortasında olduğunu’ söylediğini hatırlattı. Evelin Ruhnow imzalı tahlilde ayrıyeten şu tenkide yer verildi: “Peki, bir gün başbakan olmak isteyen birinin siyasi içeriği nerede? Kimin umrunda? Ancak TikTok sayesinde dünya artık Söder’in on iki Nürnberg ızgara sosisini tek seferde yiyebileceğini biliyor.” (17 Eylül)
BRANDENBURG SEÇİMİ: BARIŞ, GÖÇ, DÖNER FİYATLARINA FREN
Saksonya ve Thüringen’in akabinde bir öbür doğu eyaleti Brandenburg, dün eyalet meclis seçimleri için sandık başına gitti. Bu seçimin AfD ve SPD ortasında geçmesi beklenirken, gazeteci Anke Hahn, seçim öncesinde seçmenlerin gündeminde hangi mevzuların olduğunu mercek altına alan bir tahlil kaleme aldı. Tagesschau’da yayınlanan “Barış, göç ve döner fiyatlarına fren” başlıklı tahlilde, seçimin en değerli iki temasının bilhassa Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında barış ve göç olduğuna dikkat çekildi. Birinci temanın daha çok Sahra Wagenknecht Birliği (BSW), ikinci temanın ise AfD tarafından öne çıkarılıp tenkit konusu haline getirildiğine işaret edilen tahlile nazaran, döner fiyatları da seçimde değerli bir gündem hususuydu. Buna nazaran, halk için toplumsal yardım yerine vergi indirimi ve muafiyeti isteyen ‘merkez popülist’ parti BVB/Özgür Seçmenler, bilhassa son periyotta ülkedeki enflasyonun somut ve telaş verici bir göstergesi olarak kabul edilen döner fiyatlarına da el attı. Tahlilde, Brandenburg Eyalet Meclisi üyesi Péter Vida’ya atıfla şu bilgiler paylaşıldı: “Vida, seçim kampanyası sırasında gençlere yaptığı bir teklifle öne çıktı: Öğrencilere ‘kebap fiyat freni’ isimli kuponlar dağıttı. Bu, öğrencilerin Bernau’daki bir büfeden (döner) kebapları yarı fiyatına alabilecekleri manasına geliyordu.” (21 Eylül)
‘İSRAİL, SAVAŞIN GENİŞLEMESİNİ İSTEMİYORSA NEDEN BU TÜRLÜ YAPIYOR?’
Lübnan, geçtiğimiz hafta Hizbullah üyelerinin de kullandığı davet aygıtları ve telsizlerde yaşanan patlamalarla sarsıldı. Hizbullah ve Lübnan, ortalarında Hizbullah mensuplarının da olduğu 37 kişinin öldüğü patlamalardan İsrail’i sorumlu tutarken, İsrail cuma günü de başşehir Beyrut’a ‘hedefe yönelik’ olduğunu söylediği bir hava saldırısı düzenledi. Bu hücumda da ortalarında iki Hizbullah kumandanının yanı sıra çocukların ve bayanların da olduğu en az 46 kişi hayatını kaybetti. Gazeteci Muriel Kalisch’e nazaran, İsrail, sorumluluğunu direkt üstlenmediği davet aygıtı ve telsiz patlamalarıyla bir ‘Rus ruleti oynuyor’. “İsrail, Orta Doğu’daki savaşın genişlemesini istemediğini söylüyor. O halde neden patlayan teknolojik aletlerle Hizbullah’ı kışkırtıyor?” diye soran gazeteci, “Eylemler, sözlerden daha fazlasını söyler; bu, jeopolitikadaki alakalarda de böyledir” diyerek şu değerlendirmede bulundu: “İran ve Hizbullah’ın İsrail’in akınlarına karşılığı şu ana kadar ihtiyatlıydı. Lakin, İsrail her vakit bir adım daha ileriye gidiyor ve her biri fazla ileri atılmış bir adım olabilir. İsrail, Orta Doğu’da Rus ruleti oynuyor; bunu yaparken de Avrupalı ve ABD’li ortaklarının uğraşlarını saçmalık seviyesine indiriyor. Şam’daki İran Büyükelçiliği’ne saldırının ardından ABD Başkanı Biden, ABD’nin diplomatik münasebetinin olmadığı İran’daki rejime direkt seslenerek ‘Yapmayın’ dedi. (Hamas lideri İsmail) Haniye ve (Hizbullah kumandanı Fuad) Şükür’ün öldürülmesinin akabinde ABD bölgede ikinci bir uçak gemisi konuşlandırdı. Bu, lakin geçen hafta geri çekildi ve İsrail yine sonları aştı.” (Der Spiegel, 19 Eylül)
İSRAİL’E DEVAM EDEN SİLAH İHRACATINA HUKUKÇULAR NE DİYOR?
Geçtiğimiz hafta Reuters haber ajansına konuşan bir yetkili, Almanya’nın devam eden yargı süreçlerini münasebet göstererek İsrail’e savaş silahı ihracatı için yeni lisanslara onay verme sürecini askıya aldığını argüman etti. İsrail’in Gazze’de 41 bini aşkın Filistinliyi öldürdüğü taarruzları bağlamında gündeme getirilen bu sav, Yeşiller partili Robert Habeck’in İktisat ve İklimi Koruma Bakanlığı tarafından yalanlandı. Reuters’ın haberinde atfıta bulunulan yasal süreçlerden biri de Berlin merkezli Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi’nin (ECCHR) Gazze’de yaşayan beş Filistinli ismine Almanya federal hükümetine açtığı davaydı. ECCHR, İsrail’in Gazze’deki ‘olası’ savaş cürümlerine işaret etmiş, bu sebeple Almanya’nın İsrail’e silah ihracatının durdurulması talebiyle mahkemeye başvurmuştu. ECCHR’den hukukçu Dr. Alexander Schwarz, nd-Aktuell haber sitesine verdiği röportajda, Frankfurt am Main’daki Yönetim Mahkemesi’nin (VG) acil başvuruyu reddettiğine işaret ederek, “Acil müracaat, öbür noktaların yanı sıra, başvuran Filistinlilerin kendi haklarının ihlal edilmediği gerekçesiyle reddedildi” bilgisini verdi. Hukukçu VG’nin kararının ‘savaş bölgelerindeki sivilleri muhafazasız bırakmakla’ eleştirildiği hatırlatılarak sorulan “Siz kararı nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu şöyle yanıtladı: “Bence Gazze’deki durumun memleketler arası hukukun yaygın bir formda ihlal edilmesi olduğunu söylemek mümkün. Bu tıp harika hallerde dahi bu durumdan etkilenenlerin tüzel muhafaza talebinde bulunamaması halinde Anayasa’daki hukuksal müdafaa garantisi de yerine getirilmemiş oluyor.” (19 Eylül)
