Türkiye Ulusal Ajansı ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen Language Tree Projesi kapsamında düzenlenen 2’nci Memleketler arası Miras Lisan ve Yabancı Lisan Olarak Türkçe Öğretimi Sempozyumu (ISOHTEL 2024), İstanbul Bilgi Üniversitesi Santralistanbul Yerleşkesi’nde yapıldı. Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin sempozyumda şunları söyledi:
“Ülkemizde konuk öğrencilerimiz var. Bu öğrencilerin Türkçe öğrenmesi için Bakanlığımız hummalı bir çalışma yürüttüğünü söz etmek isterim. 2013 -2014 yılı itibariyle biliyorsunuz, Suriyeli sığınmacılarla ilgili Türkçe ve Türkiye müfredatının uygulanması kararı alınmıştı. Zira ondan evvel süreksiz durum olarak kabul edildiğinden, çoklukla Suriye müfredatı üzerinden yürümüştü. Bu karar alındıktan sonra, konuk çocuklarımızın Türkçe öğrenmesi için çok önemli programlar geliştirildi. Öğretmen arkadaşlarımız istihdam edildi. Onlar için gereç setleri ve ders kitapları oluşturuldu. Çocukların Türkçe öğrenmesi için teknolojik imkanlar geliştirildi.
YABANCI OKULLARLA İLGİLİ HUKUKSAL SÜRECİ PAYLAŞTIK
Biz yaz aylarında bir süreç başlattık. Ülkemizdeki yabancı okullarla ilgili türel süreci kamuoyuyla paylaştık. Örnek olması açısından Fransa ve Fransız okullarıyla ilgili süreci bu manada kısaca özetlemek isterim. Türkiye’de Lozan’dan kaynaklanan ve Lozan’da temel hak hürriyetler bağlamında tanıdığımız azınlıkların kendi lisanlarını ve kendi kültürlerini öğrenmelerine ait eğitim veren azınlık okullarımız var. Lozan sonrasında Lozan mektuplarıyla legalliğini, hukuksallığını kabul ettiğimiz yabancı okullar var. Bir de 1940’lı yıllardan itibaren Türkiye’de kurulan belirli başlı ülkelere ilişkin -Fransa bunlardan bir tanesi- okullar var. Bu okulların hiçbir türel altyapısı yok. Ağır biçimde de öğrencilerin büyük çoğunluğunu Türk vatandaşları yani Türk çocukları oluşturuyorlar. Bu bizim iç hukukumuz açısından bir sorun. Yani bizim mevzuatımıza nazaran Anayasamıza ve maddelerimize nazaran Türkiye’deki Türk vatandaşı, Türk çocukları yalnızca Türkler tarafından kurulmuş okullara devam edebilir ya da resmi devlet okullarına devam edecekler. Bunun dışındaki seçenekler türel değil. Ya da yabancı öğrenci dışında Türk öğrenci almayacaksınız.
GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM EDİYOR
Bu tüzel statüye kavuşturmanın yolu da milletlerarası bir kontrat. Yani memleketler arası mukaveleyi yaparsak şayet Türkiye’deki iç hukuku açısından maddelerin üstünde bir durumda olduğu için bu okullar hukuk statüsü kazanmış olurlar. Fakat bunun karşılığında biz sizden sizin ülkenizdeki Türk çocuklarının, Türk vatandaşlarının, Türkçe ve Türk kültürü derslerini alması konusunda bir taahhütte bulunacaksınız. Onlarla ilgili kolaylıklar sunacaksınız. Tartışmanın çıktığı nokta tam da burası. O ülkeler bununla ilgili kendi türel mevzuatlarını referans göstererek bu mevzuda adım atamayacaklarını söylediler. Biz de kendi tüzel mevzuatımızı referans göstererek ‘O vakit bu okulları maalesef Türkiye öğrenci alamazsınız, legalliğini da hukuksallığını de kabul etmiyoruz’ dedik. Anlatmak istediğim şey şu, bu okullarla ilgili kamuoyunda çıkan tartışmanın aslında münasebeti tam da bu toplantıda mevzu olan konular. Bilhassa Avrupa’daki Türk çocuklarının Türkçe ve Türk kültürü öğrenmelerine ait ki bu zati memleketler arası hukukun da koruduğu bir alan. Ana lisan hakkı diye tüm milletlerarası metinlerde, bütün insan hakları metinlerinde, referans gösterilen bir alandan bahsediyoruz. Biz aslında farklı bir şey de istemiyoruz. Şu an görüşmelerimiz devam ediyor. Bu görüşmelerimiz sonuçlanabilir memleketler arası kontratın altına imza atabilirsek yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarımızın bu haklarında garanti altına almış olacağız.”