Organ nakli bekleyen binlerce hastanın umutla duymak istediği tek bir cümle var: Size uygun organ bulundu. Türkiye’deki 33 bini aşkın hasta her güne bu cümleyi duymanın hayaliyle başlıyor. Kadavradan yahut canlı donörden yapılan organ bağışları ise birden fazla bireye umut oluyor. Lakin Türkiye’de kadavradan bağış her geçen gün azalıyor. Bu durumun ardında ise aile onayı, kültürel ve sosyolojik nedenler bulunuyor.
Konya’da yatağında aksi dönünce nefessiz kalan, kaldırıldığı hastanede duran kalbi tekrar çalıştırılan bir yaşındaki Duru’nun bir ay sonra beyin vefatı gerçekleşmişti. Anne ve babasının, kızlarının organlarını bağışlama kararı almasının akabinde minik Duru dört çocuğa ömür verdi.
‘BAĞIŞ YETERSİZ’
Türkiye’nin organ nakli konusunda nerede olduğunu Organ Nakli Koordinatörleri Derneği (ONKOD) Başkanı Nilgün Bilal ile konuştuk.
Türkiye’de sıhhat sisteminin her türlü organ ve doku naklini muvaffakiyetle yapabilecek bir altyapıya sahip olduğunu söyleyen Bilal, “Günümüzde böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas, uterus üzere organ nakilleri ile ince barsak, yüz, kol, kornea, kemik iliği üzere yapılabilen tüm organ ve doku nakilleri ülkemizde muvaffakiyetle yapılabilmektedir.
Başarıyla yapabildiğimiz nakilleri daha çok hastaya uygulayıp daha çok insanı sıhhatine kavuşturabilmek için tek eksiğimiz ise organ bağışı sayısındaki yetersizliktir” dedi.
Bilal, 2023 yılında yalnızca beyin mevti gerçekleşmiş 305 kişinin organlarının bağışlandığını ve bu organlarla yalnızca 630 hastanın nakil olma talihini yakaladığını vurguladı.
‘BİR DÜZGÜNLÜK HAREKETİ’
Toplumda beyin mevti tanısı konulan hadiselerin hakikaten ölmüş olduğuna inanmama üzere bir kanı olmasının da organ bağışını etkilediğini belirten Bilal, şöyle konuştu: “Hiç ummadığımız bir anda kendimiz ve sevdiklerimiz için tek ömür bahtı bağışlanmış bir organ olabilir. Bu vücutla toplumda her bireyin bu mevzuda şuurlu olması son derece kıymetlidir.
Organ bağışı yapmak, gelecek kuşakların sağlıklı devamı için, kendimizin ya da sevdiklerimizin muhtaçlığı olduğunda ömür bahtına kavuşabilmemiz için toplumda yaşayan her bireyin desteklemesi ve dahil olması gereken toplumsal bir yeterlilik hareketidir.”
YÜZDE 10’U ÇOCUK
Organ nakli bekleyen bireylerin yüzde 10’u çocuklardan oluşuyor. Nakil beklerken yılda yaklaşık 2 bin 500, günde ise yedi kişi ömrünü yitiriyor.